Atlantic: Kaapverden

1 mei 2011: Welcome to Africa

Om 5:45 uur staan we op dek, we naderen Santiago, het hoofdeilanden van de Kaapverden. Een berg met een grote stad ervoor die naarmate we dichterbij komen steeds meer glans verliest en steeds meer armoede uitstraalt: veel huizen zijn simpele betonnen bouwsels zonder ramen of verf. Welkom in Afrika. De Noren vertrekken vandaag en hebben hun laatste kans op zeevogels. De ochtend gaat echter gesmeerd. We zien een Fea's Petrel dicht langs het schip en zelf zie ik er nog twee in de verte, plus een vanuit de haven. Rinse komt met de telescoop op zeker acht vogels. Verder de eerste kleine(re) pijlen, vijf Boyd's Shearwaters passeren het schip. Zwarte vleugels zonder grijs in de arme, witte flanken en een oog in het zwart. Duidelijk geen baroli's maar te klein voor Noordse Pijlstormvogel en heel anders gebouwd. Verder zien we de eerste Cape-verde Shearwaters, zeker zes, maar geen ervan echt dichtbij genoeg om de snavelkleur duidelijk te zien. De bovendelen zijn duidelijk donkerbruin, Grote Pijlstomvogelachtig en de vogels lijken kleiner en slanker dan de forse Cory's die we recent nog zagen. Aan de kade worden de eerste Alexander's Kestrel en Alexander's Swifts (3) gescoord, plus een groepje van vijf Spaanse Mussen bij een waterkraan. In de haven vliegt een adulte Visdief. Om 9:00 uur rijden we met een busje met Simon als leider het eiland op. De eerste stop is bij een Alexander's Kestrel op een paal die erg fotogeniek is. Hierbij zien we meteen meerdere Grey-headed Kingfishers, die strontalgemeen blijken. Volgende stop is bij een gully langs de weg waar zeker zes Iago Sparrows blijken de huizen in een electriciteitspaal en een stenen muur langs de weg. Erg fraaie vogels. Aan de overkant van de weg zorgt een Spectacled Warbler voor de nodige afleiding. Ook zitten er redelijk wat Zwartkoppen te zingen. De volgende stop is midden op het eiland bij de Botanical Gardens. Hier ook Zwartkoppen, Iago Sparrows en een belangrijke target: zeker vier Cape Verde Warblers. Onverwacht groot, opvallend en weinig karekietachtig, ze doen nog het meest denken aan Griekse Spotvogel met hun grote oranje snavel. De zang is echter gelijk aan die van een buulbuul sp. en de bewegingen zijn die van een Sperwergrasmus. Merkwaardige beesten! Hoog vliegt een Bruinnekraaf over en tevens twee verre gierzwaluwen op dezelfde plek. Een nest in een boom blijkt vermoedelijk van Spaanse Mussen.

De volgende stop is bij een stuwmeer in een vallei midden op het eiland. Al snel vliegt er een Bourne's Heron (Kaapverdische Purperreiger) op, de targetsoort is meteen binnen! Het voortbestaan van deze soort hangt aan een zijden draadje want er is nog maar een boom waar de hele wereldpopulatie van naar schatting rond de 20 vogels in huist. Hierover later meer. De vogel landt in een kale boom en komt even later nog mooier weer terugvliegen. Ondanks de hittetrillingen daarbij toch nog enkele goede bewijsplaatjes gemaakt. Het wordt echter nog veel gekker wanneer we tussen de 25 Koereigers en Kleine Zilverreigers twee Black Herons zien, die kort tevoren door Derrick (andere bus) waren ontdekt en uitgelegd. Een extreme WP-kraker! (later bleken de vogels al half april voor het eerst te zijn gezien). De vogels laten fraai hun paraplu-gedrag zien, waarbij met de vleugels een schaduw over het water wordt gemaakt om visjes te vangen. Ook zien we hier twee Intermediate Egrets, ook een erg mooie WP-soort. Verder drie Steltkluten, vijf Groenpootruiters, een Blauwe Reiger en drie Grey-headed Kingfishers hier. Daarna rijden we naar een strand met twee lagunes. We zien vier Strandplevieren. Daarna checken we een tweede lagune aan de andere kant, met drie Strandplevieren en een Bontbekplevier. Verder gaat de aandacht uit naar de zeker 15 Turkse Tortels die er zitten, mogelijk is er een ander taxon in het spel want er lijken subtiele verschillen zichtbaar, uiteindelijk houden we het toch maar op (vermoedelijk verwilderde) Turkse Tortels. Daarnaast nog enkele fraaie grote sprinkhanen met rode vleugels, een Mierenleeuw en een geweldige grote blauwe wesp met gele antennae. Een Westelijke Rifreiger vliegt over en blijkt even later in de andere lagune te zijn geland. Hier ontdek ik op geluid ook nog een Oeverloper.

De laatste stop vandaag is bij een veld achter de haven aan de rand van een sloppenwijk en naast het vliegveld. Hier zien we fraai vier kwartels en een grote groep Black-crowned Finch-Larks, zeker 50 vogels in het terrein, plus een Spectacled Warbler. Ten slotte rijden we naar het schip en 's avonds na het diner nemen we afscheid van onze Noorse medepassagiers waar we zes weken mee hebben opgetrokken. Voor hun een geslaagde laatste dag!

Garry Bakker

2 mei 2011: Cruise in cruise.

Vannacht zijn we naar Fogo gevaren om een deel van de passagiers daar te droppen voor een eilandexcursie (wijnproeven in de vulkaankrater en dergelijke). In de morgen varen we nog op een aantal kilometers van de haven en zien Cape Verde Shearwaters, Boyd's Little Shearwater, Fea's Petrels, White-faced Storm-petrels, Red-billed Tropicbirds en groepen Pantropical Spotted Dolphins. Op Fogo zijn echter geen nieuwe soorten te halen voor ons. Ergo: de 13 achterblijvers, inclusief onze groep, hebben het 89 meter lange schip met bemanning daarna volledig ter beschikking als mobiel vogel en walvisobervatieplatform. Ongekend! We steken over richting Bravo, het buureiland, varen het rond en pikken de rest om 17:00 uur weer op. Direct als we uitvaren komt er weer een groep Pantropical Spotted Dolphins op het schip af en zien we de eerder genoemde vogelsoorten soms ook fraai dicht voor de boeg langsvliegen. Halverwege richting Brava zwemmen drie Cuvier's Beaked Whales van het schip af maar de bruine rug en lichte kop zijn nog zichtbaar. Langs het schip drijven meerdere malen Portugese Oorlogsschepen, een kwallensoort met een drijflichaam met paarse kleurtinten. Tussen de groep Arctic Terns ziet Menno een Zwarte Stern vliegen maar deze kan helaas niet meer worden teruggevonden. Als we in de luwte van Brava komen wordt het windstil en heel warm. Iedereen zoekt de schaduw op of de van airco voorziende observatie lounge vanwaar we boven het eiland zien we enkele Brown-necked Ravens zien vliegen.

Voor we uit de luwte van het eiland komen varen we in een feeding frenzy. Tonijnen jagen sardines omhoog waar een wolk van Arctic Terns, Brown Booby's en Cape Verde Shearwaters van profiteren. Een gemende groep van meer dan 300 Pantropical Spotted- en Long-snouted Spinner Dolphins haast zich naar het festijn. Al spelend met de boeggolf van het schip pikken ze hun visje mee en zo nu en dan schiet er ook een tonijn onder het schip door.

Pas als we Brava weer achter ons laten neemt de activiteit ook weer toe. Er staat nu meer wind wat het kijken bemoeilijkt. Uit het niet komt een groep van 6 dolfijnachtigen op hoge snelheid op het schip af. De gekromde rugvin, het donkere lichaam met ietwat grijs op de flanken doet ons vermoeden dat het om Bottlenose Dolphins gaat maar dankzij Simon Cook zijn ervaring en de digitale foto's blijkt het om Melon-headed Whales te gaan, een nieuwe soort voor de reis. We draaien het schip maar de dieren zijn al een eind van het schip vandaan. Wel zien we ze meerdere malen uit het water springen waarbij de kogelvormige kop goed zichtbaar is. Op hetzelfde moment dat de Melon-headed Whales zichtbaar waren vloog er ook een zeer fraai White-faced Storm-petrel dichtlangs het schip, van deze soort wordt ook als kenmerk genoemd dat deze regelmatig groepen cetecea volgt.

Fogo komt weer in zicht en terwijl we weer terug varen met het licht in de rug vliegen er regelmatig Boyd's Little Shearwaters vlak voor het schip op en komen er ook groepen Cape Verde- en Cory's Shearwaters langs. Nadat we de groep van Fogo hebben opgehaald en weer naar Praia varen vliegen er groepen Arctic Terns langs met daarin wederom een Zwarte Stern. Deze soort is hier zeldzaam volgens de literatuur (Clark et al), het zou nog een nieuwe soort voor de Kaapverden zijn. Ook staat er in het boek vermeld dat Noordse Stern en Kleinste Jager een schaarse doortrekker is waar wij op zee ook meerdere van zien....

Garry Bakker en Menno van Duijn