Kazachstan Reisverslag - deel I

Dit is het verslag van de Birdingbreaks.nl reis naar Kazachstan van 5 t/m 20 mei 2011. Deze reis is in samenwerking met Dutch Birding georganiseerd. Leden van de DBA kregen EUR 50,- korting op deze reis. De vogels van Kazachstan zijn met name voor Nederlandse vogelaars erg interessant omdat veel van de zeer tot de verbeelding sprekende zeldzaamheden van de WP hier voorkomen. Het verslag is geschreven door deelnemer Bart Huijzers.

Donderdag 5 en vrijdag 6 mei

Na een toch redelijk lange reisdag op donderdag 5 mei, stond op vrijdag 6 mei, niet al te vroeg in de morgen de bus te wachten om met een groep van 7 vogelaars het soortenspectrum van Kazachstan te gaan bewonderen. Vanuit het hotel in Almaty, waar we al verwelkomd worden door een enkele Humes Bladkoning, vertrekken we richting de Kokpekpas. Onderweg stoppen we een aantal keer, voor onder andere: Scharrelaars, Hoppen, diverse leeuweriken en een groepje van minimaal vier Groene Bijeneters, die over het gezelschap heen vliegen. Na een kleine twee uurrijden, arriveren we in de Kokpekpas, waar een kleine wandeling door één van de aangrenzende kloven wordt gemaakt. Buiten een rijkdom aan planten en vlinders zien we onze eerste Stewart-gors, welke prachtig op één van de hoge toppen zit te zingen. Verschillende Braamsluipers zitten te roepen en door de lage struiken onderaan de helling beweegt zich een Geelbuikfitis. Dan wordt de aandacht getrokken door een vogel die heel zacht en terughoudend zit te zingen, in zeer dichtebegroeiing.Hoogstwaarschijnlijk betreft dit een Perzische Roodborst, na enig geduld en zoekwerk krijgen sommigen van de groep de vogelkort, sluipend en laag tussen de struikjes door vliegend te zien. Na een zeer smakelijke lunch zetten we onze weg voort richting Shonzy. Onderweg passeren we de Sugaty Plains, deze laten we niet links liggen, hier wordt uitgebreid gevogeld. Een Steenuil houdt zich op bij een oude legerbasis. Een klein stukje verder komen we aan bij een waterbron, een zeer aantrekkelijke plaats gezien de droogte aldaar. Rond de bron houden zich een paartje Turkestaanse Klauwieren, Kneuen en Mongoolse Woestijnvinken op. Op de rotsen achter ons klinkt de zang van deSteenortolaan. Het einde van de dag is inmiddels aangebroken en we verplaatsen ons naar het hotel in Shonzy.

Azuurmees, Ashen Grove, Kazachstan foto: Bart Huijzers

Zaterdag 7 mei

Na een goed ontbijt bij het plaatselijke restaurant, gaan we naar Ashen Grove. Een prachtig gebied, waar een rivier doorheen stroomt, met aan weerszijde bomen en struiken. Na wat zoek en speurwerk stuiten we op een aantal Azuurmezen, rondom ons klinkt overal de zang van Oosterse Nachtegalen, Humes Bladkoningen, hier en daar een Fazant, enkele Siberische Tjiftjaffen en een Palmtortel wordt opgestoten. We zetten onze tocht voort door het prachtige landschap van de droge Sugaty Plains, waar de kleuren van het landschap, door de kleur van de stenen wordt gevormd. Bij een stop, bij een soort van wadi zit een Steppeklapekster in een klein struikje, op de loer of er iets te eten voorbij komt. Als we een korte wandeling door de wadi maken, spoed een AziatischeWoestijngrasmus zich voor ons uit, overal om ons heen klinkenDuinpiepers, Kortteenleeuweriken, Steenortolanen, Bonte Tapuiten en bij het afspeuren van de struikjes op de rotsige vlakte zien we Strandleeuweriken, Woestijn- en Izabeltapuiten. Het scannen van de lucht levert Dwerg-, Steppe- en Steenarenden op. We gaan ons opmaken voor de lunch. Hiervoor wordt een prachtige plaats voor uitgekozen, metuitzicht over de Sharyn Canyon, een kleine versie van de Grand Canyon. Het is zo'n beetje het warmste moment van de dag, dus de activiteit van de vogels is wat minder geworden. In de schaduw van de kloofwand beweegt zich een Blauwe Rotslijster voort. Het heetst van de dag is merkbaar voorbij. Wanneer we de canyon rond rijden komen we eenpaartje Rode Rotslijsters tegen en niet veel verder een aantal Rotsmussen. Inmiddels zijn we aangekomen aan de overzijde van de kloof waar we uitzicht hebben op de Sharyn rivier, welke zich door de Sharyn Canyon kronkelt. Op de modderplaatjes in de rivier zijn her en der wat Oeverlopers aan het foerageren, vergezeld door een Grote Gele Kwikstaart. Het einde van de dag begint te naderen en we gaan weer
langzaam terug naar ons hotel in Shonzy. Onderweg pikken we nog een aantal Kleine Torenvalken, Arendbuizerds en Russische Kauwen mee.

Zondag 8 mei

Het was al duidelijk geworden tijdens de nacht, dat het waarschijnlijk niet droog zou zijn en dit klopte, het regende, niet hard maar toch. Vandaag gaan we naar de Ily rivier. Onderweg komen we regelmatig langs moerasachtige stukken waar zich Smienten, Pijlstaarten, Wilde Eenden,
Krakeenden, Zomertalingen, Steltkluten, Citroenkwikstaarten, Maskerkwikstaarten, ontzettend veel Oeverzwaluwen bevinden, met daartussen enkele Russische Oeverzwaluwen. In de bosjes langs de
moerassen treffen we Turkestaanse Klauwieren, Oosterse Nachtegalen, een Witvleugelspecht en een Turkestaanse Koolmees. Qua soorten zit het zeker niet tegen, maar het weer werkt daarin tegen niet echt mee. Er wordt besloten om terug te gaan naar de Sugaty Plains en Mountains waar het hopelijk droger weer is en dat blijkt zo te zijn. Oostelijke Zwarte Wouwen, Slangen- en Dwergarenden zweven weer door de lucht, terwijl we naar Alpengierzwaluwen en Rotzwaluwen staan te kijken. Het einde van de middag zit er aan te komen, we gaan verder naar de waterbron
om te kijken of er nog andere soorten komen drinken. Onderweg stuiten we op een drietal Steppehoenders, die onopvallend tussen de lage sstruikjes en stukken steen foerageren. De bron levert naast Kneuen en diverse Steenortolanen geen extra soorten op. Op de weg terug naar het hotel in Shonzy, waar we onze laatste nacht zullen verblijven, zien we
nog vier Steppehoenders.

Het eindeloos uitgestrekte vlakke landschap van Kazachstan, foto: Bart Huijzers

Maandag 9 mei

Gaan we terug naar Almaty. Via het Barthogay meer waar we Grote Zaagbekken, Futen en een Geoorde Fuut zien. We gaan verder en komen weer door de Kokpekpas, waar we bij een stop onder andere Grijze Gorzen, Humes Braamsluiper, Stewart-gorzen en de Perzische
Roodborst nu luid horen zingen maar niet te zien krijgen. Na wederom een zeer goede lunch maken we net voor Almaty nog een stop. Met wat zoekwerk vinden we een prachtige, zingende, Indische Wielewaal. Een klein bosje naast de auto zit vol met Roodmussen en een enkele Struikrietzanger. We gaan verder om voor de spits bij het hotel in Almaty aan te komen. 's Avonds wordt er heerlijk gegeten en het programma van de volgende dag doorgenomen.

Dinsdag 10 mei

Iedereen staat weer gereed met de koffers en is klaar om te vertrekken richting de Taukum woestijn. Na een wat drukke ochtendspits zijn we Almaty uit, richting het Sorbulak meer. In dit meer komt al het zuiveringswater van Almaty uit. Onderweg naar het meer worden we verrast door een groep van circa 50.000 Roze Spreeuwen een beeld om nooit te vergeten.

Vele duizende Roze Spreeuwen, Kazachstan foto: Bart Huijzers

Het meer biedt een grote rijkdom aan soorten, variërend van Kroeskoppelikanen, Roze Pelikanen, diverse eenden, Pontische Meeuwen en diverse sterns. Rondom het meer zijn modderrandjes en rietkragen waar diverse strandlopers, Vorkstaartplevieren, Woudapen, Grote Karekieten en Witwangsterns zich te goed doen aan het grote voedselaanbod. Een late doortrekker die we nog tegen komen is een tweetal Daurische Klauwieren. We moeten verder anders dreigt er een tijd tekort aan te komen er staat namelijk voor onderweg nog een stop te wachten bij de zogenoemde Wish-tree.
Dit is een van de weinige bomen die we tegen komen op onze weg naar de Taukum woestijn. Bij de Wish-tree aangekomen zoekt iedereen een plekje om de boom uit te kammen en te kijken welke soorten er in zitten. Na enige tijd komen de eerste soorten eruit zoals Sperwergrasmus,
Zwartkeellijsters, Roodmussen, Gekraagde Roodstaart, Braamsluipers en een Langstaartklauwier. Bij het scannen van het gebied rond de boom worden nog wat Bergkalanderleeuweriken, een Ortolaan en een Kleine Klapekster gevonden. De rit moet door, er moet nog een aardige tijd gereden worden naar de eindbestemming. Het gebied begint echt het karakter te krijgen van een woestijn. Aan het einde van de middag komen we aan bij onze verblijfplaats. Het is nog niet donker dus er wordt nog gevogeld. Tussen en op de lage vegetatie van de woestijn bevinden zich Kleine Kortteenleeuweriken, Kalanderleeuweriken, Aziatische Roodborsttapuiten, Duinpiepers en grote aantallen Izabeltapuiten.
We gaan terug naar het verblijf en wie zich op wil frissen kan dat, maar er is ook nog genoeg te vogelen rond het verblijf. Hier bevindt zich namelijk een aantal windsingels, welke vol zitten met Siberische Tjiftjaffen, Humes Bladkoningen, Grauwe Vliegenvangers en Zwartkeellijsters. Er is tijd te kort om alles te determineren, maar gelukkig is er morgen een nieuwe dag en dus nieuwe kansen. Nog een geluk is dat we voor het avondeten naar de andere kant van de weg moeten, deze oversteek levert nog een paartje Nachtzwaluwen op.

Woensdag 11 mei

We staan al bij het eerste ochtendlicht buiten. Met koffie en wat koek vertrekken we naar de woestijn om later terug te gaan voor het ontbijt. De activiteit van de vogels begint langzaam, de eerste Bruinkopgorzen nemen hun zangpost in, Kleine Kortteenleeuweriken vliegen voor de bus
uit, Woestijnplevieren gaan in dekking en een Steppeklapekster zoekt naar een prooi. Bij het scannen van de woestijn zien we een prachtig baltsend paartje Oostelijke Kraagtrappen. Het is even zoeken, maar een vrouwtje Kaspische Plevier wordt gevonden in haar territorium, gedurende het zoeken komen er Zwartbuikzandhoenders over, met daartussen twee Steppehoenders en een prachtig Aziatisch Witbuikzandhoen zit aan de grond.

Aziatische Witbuikzandhoen aan de grond in de Taukum Woestijn. Foto: Hiele Lootsma

Een continue stroom van Roze Spreeuwen is aan de horizon te zien, de aantallen zullen hoogst waarschijnlijk tot ver boven de 100.000 komen. Na het ontbijt, wat genieten is met een voldaan vogelgevoel, vertrekken we richting Malyy Alakol, een zeer groot meer met rotsige kanten en een enkele rietkraag. Bij het genieten van het landschap passeren een Reuzenzwartkopmeeuw,
Dunbekmeeuwen, Scholeksters, in de rietkragen herbergen zichVeldrietzangers, Struikrietzangers en een Blauwborst en op het meer
zwemmen Tafeleenden, Witoogeenden en wat Casarca's. We gaan terug naar de Taukum woestijn, daar aangekomen maken we onze laatste ronde langs de drinkplaatsen en stuiten we op een paartje Jufferkraanvogels en drie Bruinnekraven komen overvliegen. Als dagafsluiting vogelen we nog wat in de buurt van het verblijf, met nog een Noordse Nachtegaal als aanvulling op de soorten die gisteren ook aanwezig waren.

Grote broedkolonie Reuzenzwartkopmeeuwen, Kazachstan, foto: Bart Huijzers

Donderdag 12 mei

We vertrekken na het ontbijt naar de Toparmeren, na een aantal stops onderweg, met onder andere Woudaap, Sykes' Spotvogels, IJsvogels, Witvleugelspechten, Baardmannetjes, Shikra's, Turkestaanse Koolmees en Buidelmezen, komen we aan op de plaats van bestemming. Uitgestrekte rietvelden, met fraaie kreken, creëren een prachtig landschap. Wanneer we langs de rietranden lopen komen we Bruine Kiekendief, Waterral, Grote Karekiet, Rietgors, Snor, Cetti's Zangers en een Zwartkopbuidelmees tegen! Onze reis zet zich voort naar Zhelturanga. Hier bevindt zich een Turangabos, een oerbos met een zeer bijzondere biodiversiteit. Er passeert een paartje Witvleugelspechten, tussen de bomen foerageren Oosterse Tortels en na wat geduld zien we een aantal Oosterse Holenduiven, welke hun plaats innemen in een boom om daar tot rust te komen. Rond het bos bevinden zich nagenoeg ondoordringbare struiken, de perfecte habitat voor Saxuaul
Mussen en deze vinden we dan ook. We gaan terug naar het verblijf, voor een laatste nacht aldaar.