Museum Naturalis , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Op 1 februari jongstleden werd de jaarlijkse Dutch Birding Vogeldag georganiseerd. Ditmaal was onze 'verenigingsdag' niet in Lunteren, maar in het prachtige, vernieuwde Naturalis. Dutch Birding wil Naturalis nogmaals bedanken voor de enorme gastvrijheid. Zoals altijd was er een groot scala aan standhouders aanwezig die mooie verzamelingen verrekijkers tentoonstelden, gave veldgidsen en andere boeken te koop aanboden en informatie verschaften over aanstaande vogelreizen. In de nabijgelegen Live Science-zaal werd naast een grote collectie aan vogels, zoogdieren, vissen en gesteente ook een speciaal gecreëerd kabinet getoond met daarin informatie over Dutch Birding en enkele opgezette exemplaren van de meest spraakmakende en zeldzame soorten van de Nederlandse lijst. Ook het bestuur was niet op de hoogte van deze tijdelijke tentoonstelling en is ongelooflijk trots op deze verrassing van Naturalis. De vitrine zal ook de komende tijd nog (gratis) te bewonderen zijn, dus mocht je de DB-dag gemist hebben en toch nog graag soorten als Rosse Gors, Oostelijke Kraagtrap of zelfs de inmiddels uitgestorven Dunbekwulp willen zien dan, is dit je kans.

Kabinet Dutch Birding , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Lezingen

De dag begon met een paar mededelingen van bestuurlijke en technische aard. Zo werd de functiewissel tussen Remco en Marten bekend gemaakt en werd de nieuwe Telegramgroep gelanceerd voor de additieve berichtgeving rondom twitches. Daarna volgende de DB Terugblik Live met een kort overzicht van alle zeldzaamheden van 2019 en het sociale gebeuren binnen onze twitcherswereld. Diedert heeft inmiddels toegezegd volgend jaar weer een round-up te doen van 2020, dus een nieuwe traditie lijkt geboren.

DB Terugblik Live , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Bij een nieuwe locatie hoort een relatief nieuw onderwerp voor een lezing en wat past er beter bij Naturalis dan het kijken naar dode, of zelfs uitgestorven, vogels. Julian Hume, zeg je Dodo dan zeg je Julian Hume, was bereid om ons mee te nemen in zijn zoektocht naar het verleden. Na de prachtige lezing van Julian, werd de dag na een korte pauze hervat met een lezing van Mark Constantine en Magnus Robb over het team van The Sound Approach. De lezing focuste zich met name op het team achter The Sound Approach, waarbij elk lid even in de aandacht gezet wordt. Peter Grant, Killian Mullarney, en andere meer onzichtbare leden kregen vooral de spotlight. Er werd ook aangekondigd dat we deze zomer een nieuw boek mogen verwachten, en wel van de hand van onze Arnoud van den Berg. Het boek zal niet de dusdanig grote impact hebben als Undiscovered Owls of Petrels op taxonomisch gebied, maar zich eerder richten op de prachtige vogels van de Maghreb en is dus niet een monografie over één familie. De verwachting van is is wel dat Arnoud er toch een stiekem splitje in verstopt heeft. The Sound Approach werd opgevolgd door de inmiddels jaarlijkse DNA-update van Peter de Knijff. Na zijn eerste optreden in 2017 waar natuurlijk de Kleine Sprinkhaanzanger van de Maasvlakte hoofdonderwerp was, werd nu eindelijk uitslag gegeven over deze vogel. Ja, ook het nucleair DNA is afkomstig van een Kleine Sprinkhaanzanger en hybridisatie is hiermee volledig uitgesloten. Eind dit jaar zal Peter, met behulp van deze speciaal ontwikkelde forensische methode, meer data genereren en het geval kan dan worden ingediend bij de CDNA. Daarnaast wist Peter ons te vertellen dat de vermoedelijke Fluiter x Westelijke Bergfluiter van Castricum juist gedetermineerd was in het veld en dat de vermoedelijke Steppekiekendief x Blauwe Kiekendief van Groningen toch een zuivere Steppekiekendief blijkt te zijn.

DNA-uitslagen 2019 door Peter de Knijff We got him!, Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Nadat Julian Hume zich aan het begin van de dag specifiek had gericht op de Dodo, verbreedde hij nu zijn scope en vertelde over de redenen waarom vogels uitsterven, aan de hand van, helaas te veel, voorbeelden van vogelsoorten die dit lot getroffen hebben. Overbejaging, introductie van uitheemse soorten en ziektes, vernietiging van habitat en veelal een combinatie van deze factoren zorgden ervoor dat wij nu geen Trekduiven, Kauai-o'O’s of Laysan Flightless Rails meer kunnen bewonderen. De impact die mensen overal ter wereld hebben op de avifauna is zo enorm geweest dat deze en vele andere soorten helaas nooit meer een verrekijker zullen doen optillen. Luisterend naar de verhalen van Julian voel je een passende nederigheid en het is mooi en goed om stil te staan bij wat niet meer is. In zijn werk ‘Extinct Birds’ zijn alle uitgestorven vogelsoorten sinds het jaar 1500 opgenomen. Een bijzonder en zeer belangrijk werk, ook al wekt het lezen ervan vaak nostalgische, melancholische gevoelens op.

Julian Hume over uitgestorven vogels , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Kauai-o'O' Moho braccatus, Hawaii, 29 september 2015 (Discovery)Laysan Flightless Rail Porzana palmeri, Laysan, 29 september 2015 (Center for Biological Diversity)

Gelukkig was het na de pauze tijd voor een optimistischer verhaal. Pierre-André Crochet, de nummer 1 in de WP-ranking met 890 soorten, kwam vertellen over zijn twitches in dit gebied en zijn vogelexpedities aan de grenzen van. Zo reed hij wel eens 18 uren vanuit Zuid-Frankrijk naar Finland voor een Steppehoen, of vloog hij van de Azoren naar Portugal en dan door naar Dublin om daar opgepikt te worden en naar de westkust van Ierland te rijden voor een zeldzaam Amerikaantje. Zijn echte hobby is echter niet alleen het twitchen, maar ook het zoeken naar soorten die wij normaal als dwaalgasten kennen, als broedvogels binnen de grenzen van de WP. Hij vertelde over meerdere expedities die hij georganiseerd heeft naar het Oeralgebergte, waar alleen vervoer met behulp van legertrucks en omgebouwde tanks mogelijk is. Hier probeerden ze soorten als Bergheggenmus, Aziatische Snip en Pallas’ Rietgors te vinden, maar dan wel aan de goeie kant van het gebergte. Deze arbitraire grens loopt daar namelijk precies over de rug van het Oeralgebergte heen en alleen de westkant is dus ‘telbaar’. Na veel werk waren deze expedities toch goed te regelen, maar het gaat niet altijd zo voortvarend. Een ander grensgebied bevindt zich tussen noorden van Tsjaad en het zuiden van Libië. PAC, zoals eigenlijk iedereen hem noemt, wilde vanuit Tsjaad oversteken naar Libië om daar soorten als Kaapse Taling en Zilverbekje te kunnen bijschrijven op zijn WP-lijst. Na bijna de noordgrens bereikt te hebben, werd hij echter toch teruggestuurd door het leger vanwege het ontbreken van de juiste papieren. PAC is echter nog lang niet klaar en wil het graag nogmaals proberen. Ook trips naar Irak, Zuid-Algerije en misschien Saudi-Arabië staan op de verlanglijst! Hiermee kwam de Vogeldag aan haar officiële einde.

Pierre-André Crochet over WP-vogelen , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Winactie Dutch Birding

In samenwerking met Naturalis had Dutch Birding dit jaar een winactie georganiseerd voor haar begunstigers. Uit een loting werden tien winnaars getrokken die, onder begeleiding van Steven van der Mije en René Dekker van Naturalis, een kijkje achter de schermen mochten nemen. Op verzoek van de winnaars werd natuurlijk het ‘uitgestorven-soorten’-hoekje aangedaan, wat mooi in de trend van de locatie en de gegeven lezingen paste. Opgezette exemplaren van soorten als Eskimowulp, Pink-headed Duck, Ivory-billed Woodpecker, maar ook Buidelwolf en Berberleeuw waren te bewonderen. Het enige bewaarde exemplaar van Tahiti Sandpiper bevindt zich ook in Naturalis en mocht bekeken worden. Verdere noemenswaardigheden waren een enorm Olifantsvogelei en de vermoedelijk uitgestorven Kinglet Calyptura Calyptura cristata. De Bruine Lijster van Beijum kon ook nog even getoond worden, maar Eddy had hier de vleugel al vanaf gegeten. Naturalis heeft inmiddels toegezegd dat er volgend jaar weer 10 mensen mee mogen om de collectie te bewonderen, wanneer de Dutch Birding-dag weer in Naturalis zal plaatsvinden. Het bestuur onderzoekt hiervoor de mogelijkheden.

Bruine Lijster Turdus eunomus, Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Kuifcalyptura Calpytura cristata, Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Olifantsvogelbotten Aepyornis sp., Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

De groep kijkend naar uitgestorven vogels: o.a. Trekduif, Javaanse Kievit, Norfolk Island Kaka, Ivory-billed Woodpecker en Tahiti Sandpiper. Ectopistes migratorius; Vanellus macropterus; Nestor productus; Campephilus principalis; Prosobonia leucoptera., Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Een greep uit de collectie van Naturalis: o.a. Spectacled Cormorant, Reuzenalk, Laughing Owl en Glaucous Macaw Phalacrocorax perspicillatus; Pinguinus impennis; Sceloglaux albifacies; Anodorhynchus glaucus, Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Afscheid Pieter van Veelen

Tussen de lezingen van The Sound Approach en Peter de Knijff door kreeg kersverse voorzitter Marten even de gelegenheid om stil te staan bij het vertrek van bestuurslid Pieter van Veelen. De afgelopen 5 jaar heeft Pieter zich ingezet voor Dutch Birding. Het bestuur dankt Pieter voor zijn inhoudelijke kennis en vermogen om een grondige analyse te delen met het bestuur. Pieter zal ook na zijn aftreden als bestuurslid nauw betrokken blijven bij Dutch Birding.

Bedankwoord Pieter van Veelen , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Harvey van Diek)

Gouden Ross' Meeuw

Tijdens de dag werd er ook nog stilgestaan bij het onaflatende vrijwilligerswerk dat Toy Janssen voor Dutch Birding verzorgt. Met name achter de schermen is Toy al vele jaren bezig met het werk voor de site; dutchbirding.nl, dutchavifauna.nl en dutchbirdalerts.nl. Kort gezegd heeft Toy een hand gehad in vrijwel alles wat de gebruiker van onze online platformen te zien krijgt. Daarnaast is Toy aanjager binnen Dutch Birding voor een volledig toekomstbestendige en digitale organisatie. Ook is Toy fanatiek betrokken bij de webredactie en één van de drijvende krachten achter de DB Terugblik. Het bestuur heeft Toy hiervoor bedankt met de ‘Gouden Ross’ Meeuw’. Hiermee ontvangt Toy niet alleen een mooi speldje, maar treedt hij ook toe tot een illuster gezelschap van ereleden. Binnenkort zal er een volledig overzicht van ‘Ross’ Meeuw’-dragers op deze site te vinden zijn.

Opspelden Gouden Ross' Meeuw , Naturalis, Leiden, 2 februari 2020 (Harvey van Diek)

Traditiegetrouw werd er na afloop van de Dutch Birding vogeldag samen met alle vrijwilligers, die aanwezig waren, gezellig nagepraat onder het genot van een hapje en een drankje. Ook Pierre-André Crochet, Julian Hume en de delegatie van The Sound Approach waren hierbij aanwezig, wat nog mogelijkheid gaf om met deze beroemdheden te praten.

Vrijwilligersetentje , Leiden, 2 februari 2020 (Marten Miske)

Wij hebben in ieder geval erg genoten en kijken reikhalzend uit naar vogeljaar 2020 en de daaropvolgende nieuwe editie van de Dutch Birding Vogeldag om er dan weer mooi op terug te blikken. De Dutch Birding Vogeldag zal naar alle waarschijnlijkheid plaats gaan vinden op zaterdag 6 februari 2021 , dus zet deze datum alvast in je agenda!