Teamleden: Willem Bosma, Gijs Baller, Jeroen Breidenbach en Folkert Jan Hoogstra
Aantal soorten: 178 (+ 2 soorten die niet door de meerderheid van het team werden gezien)
Aantal km: 450 + retour snelboot Ameland
Weer: Zowel ’s nachts als overdag bijna windstil en bewolkt. In de nacht afkoelend tot zo’n vier graden waarbij wat nevel ontstond. In de middag werd het ongeveer 12 graden met een sporadische knipoog van de zon. Door het windstille weer kon de jas echter al snel uit. Gedurende de dag drie korte buitjes.

Historie

Vorig jaar deden we al een poging om het oude record uit 2007 (159 soorten) te verbeteren. Gezien het aantal nieuwe broedvogels en de opkomst van waarneming.nl en Whatsapp-groepen, waardoor het oppikken van schaarse soorten ook makkelijker is geworden, hadden we dan ook wel verwacht dat het vorig jaar zou lukken. Covid-19 gooide echter roet in het eten. Vorig jaar werd dus eigenlijk onderdeel van de voorbereiding voor dit jaar.

Voorbereiding

De voorbereidingen beginnen ten opzichte van eerdere jaren wat later. Alle gebieden zijn inmiddels bij ons wel bekend, dus voorwerk hoeven wij niet echt meer te doen (denk aan toegankelijkheid van gebieden met auto, etc.). De route stond dan ook al snel vast. Van het voorgaande jaar hadden we geleerd om toch het rondje tegen de klok in te doen. Alhoewel in theorie later op de dag het Lauwersmeer beter zou moeten zijn (er zijn dan al veel vogelaars geweest, waardoor je kennis hebt over wat er waar zit en tevens heb je dan het licht in de rug) blijkt in de praktijk toch telkens dat het Lauwersmeer aan het einde van de ochtend de betere keus is. Je pakt daarmee ook eerst de bulk en weet precies op welke soorten je je later wel of juist niet hoeft te focussen. Dat scheelt tijd en stress. Doordat Willem sinds vorig jaar in Veenhuizen woont, wat praktisch naast het Fochteloërveen ligt, kon dat gebied tot in de puntjes voorbereid worden. Zo blijkt dus dat ook Nachtzwaluw en Houtsnip in het Veen te doen zijn. Draaihals is er inmiddels ook een optie en er zitten zelfs Boomleeuweriken. Al deze soorten zitten echter aan de Drentse kant... Nu vlogen zowel de Houtsnip als de Nachtzwaluw even boven Fries grondgebied, maar we besloten het er niet op te gokken en toch de oude plek te pakken. Voor ons ook het eerste jaar om er maar gewoon vanuit te gaan dat Nachtzwaluw en Houtsnip daar wel te doen zouden zijn en ze niet voor te bereiden.

Een voorbereidingsrondje op Ameland werd ruw verstoord door de vondst van een Withalsvliegenvanger en daardoor konden niet alle plekken op het eiland worden voorbereid. Gelukkig woont vriend en oud teamlid Robert Pater op Ameland en kent hij het eiland als zijn broekzak.

In april zag het er verder gunstig uit. Er zaten Kolganzen en zelfs een Toendrarietgans met hangende vleugel te Lemmer. Kleine Bonte- en Middelste Bonte Spechten deden het goed. Verder hadden we nesten van IJsvogel, Sperwer en Groene Specht gevonden. In mei werkten ze alle echter niet meer mee. Op hoop van zegen dan maar.

De dag zelf

Ons vaste ritme van 'the day before' wordt weer afgewerkt. In de nacht/ochtend worden nog voorbereidingsrondes gedaan. Zo is Jeroen die nacht nog op pad geweest in de moerasgebieden van Noordoost-Friesland in de hoop op zeldzame rallen, heeft Willem de Friese kant van het Fochteloërveen nog maar eens uitgekamd en heb ik hetzelfde gedaan met de Friese kant van het Lauwersmeer. Vervolgens duikt iedereen het bed in en wordt ’s avonds een vette hap gegeten. Om 23:00 hebben we afgesproken bij de parkeerplaats van de Kollumerwaard.

Kollumerwaard

In de hoop dat de Kwartelkoning weer terug is op de plek van vorig jaar beginnen we ruim voor de start van de Big Day in de Kollumerwaard. Mocht er niets zitten dan hebben we nog tijd om op 00:00 op de volgende locatie te staan. Zo gezegd zo gedaan. We lopen een flink stuk richting de plek van vorig jaar, maar horen niets. Ook geen Kwartel die er eerder die week gemeld was. Snel lopen we weer terug naar de auto en spoeden ons richting de volgende locatie om daar echt aan de Big Day te beginnen.

Feanwâlden

Stipt om 00:00 parkeren we de auto in Veenwouden, aan het begin van een fietspad dat leidt naar de zuidkant van de Houtwiel. Die avond is daar namelijk een Porseleinhoen gevonden, dat we maar al te graag zo snel mogelijk willen hebben. Tijdens de voorbereiding vonden we twee vogels in het Fochteloërveen, maar bij Porseleinhoen is niets een garantie. Zo gaat het ook dit keer. Op de weg naar het gebied treffen we Vincent Douwes die ook bezig is aan een Big Day. Hij is echter die avond om 19:45 begonnen en zal tot de volgende dag 19:45 bezig zijn om zo zijn 24 uur vol te maken. Hij heeft net het Porseleinhoen gehoord, maar geeft aan dat hij best een tijd heeft moeten wachten. Dit roept enkele herinneringen op aan de Texel Big Day van 2018, waarbij we in een dik uur tijd maar twee keer de roep van een Porseleinhoen hadden en daarmee het enige team waren die de soort in de eerste nacht had. Op de plek aangekomen doen twee Waterrallen een wedstrijdje om wie het hardst kan roepen, maar is het Porseleinhoen inderdaad stil. Het scheelt dat we een back-up hebben, want nu durven we de plek na een kwartier te verlaten zonder het hoentje. Tijdens het teruglopen staan we ineens vol in de schijnwerpers van vossenjagers. We zien dat er niets in hun schijnsel wordt gevonden. Wij zien waarschijnlijk meer met de warmtebeeldcamera’s dan zij in de schijnwerpers.

Nu Feanwâlden zelf. Aan de rand van het dorp staat een boerderij waar een Kerkuil huist. Jeroen dipte de vogel in de voorbereiding, maar omdat we gezien de slechte stand van Kerkuil in die omgeving geen andere plek hebben gaan we er toch maar heen. Wij rijden de auto alvast vooruit en Jeroen loopt erheen met het idee dat hij wellicht nog iets hoort, wat wij in de auto zouden missen. Nadat we al een tijdje staan te posten, belt Jeroen. "Waar staan jullie?", vraagt Jeroen. "Op de plek waar dat moet toch?", antwoorden wij. We blijken net verkeerd te staan. Jeroen staat al bij het uilenbord, dus hup die kant op. Het mag niet baten, de Kerkuil laat zich niet zien of horen, een warmtebeeldcamera ten spijt. Vier dips (inclusief Kwartel en Kwartelkoning dan) is niet echt een lekker begin.

1. Grauwe Gans     (Skiere Goes)    0:02
2. Kievit     (Ljip)    0:04
3. Waterral     (Wetterhintsje)    0:04
4. Wilde Eend     (Wylde Ein)    0:06
5. Grutto     (Skries)    0:07
6. Rietzanger     (Reidsjonger)    0:07
7. Meerkoet     (Markol)    0:07
8. Snor     (Snilekrûper)    0:08
9. Roerdomp     (Reiddomp)    0:19

Ryptsjerk

Onze volgende stop zou een Ransuil zijn in de omgeving van Leeuwarden. Ondertussen krijgen we een appje van Vincent dat een Bosuil actief is. Bij de stoplichten is het dus rechtsaf in plaats van rechtdoor en dan weer rechts om het parkeerterrein van een wokrestaurant op te draaien. Hier is het een kwestie van de autodeur open doen en de Bosuil is binnen. Het zal de eerste van vele blijken. Dan weer een appje van Vincent: hij heeft een klein stukje verderop vanaf de uitkijkheuvel te Groote Wielen weer een Porseleinhoen. Een sprintje de heuvel op levert inderdaad deze soort op. Dank Vincent!

10. Smient   (Smjunt)   0:23
11. Bosuil   (Wâldûle)   0:52
12. Porseleinhoen   (Bûnt Reidhintsje)   0:55
13. Krakeend   (Eastein)   0:56
14. Tureluur   (Tsjirk)   0:58

Na deze twee opstekers gaan we alsnog richting de Ransuil. Jeroen dirigeert ons de parallelweg op en de auto ontploft als we een Ransuil op een paaltje naast de weg zien zitten. Iets verderop proberen we snel Nachtegaal en we horen daar weer een Ransuil (de voorbereide vogel) roepen!

15. Ransuil   (Hoarnûle)   1:02
16. Nachtegaal   (Geal)   1:08

Dan richting het zuiden voor de overige twee uilen. Als we met groot licht over de snelweg rijden in de hoop op een Kerkuil, merk ik op dat ik eigenlijk nooit levende Kerkuilen zie op deze manier. Alleen af en toe een dode vogel. Net daarna zien we spijtig genoeg een dode Kerkuil in de berm liggen. Op de locatie waar we vorig jaar de Steenuil hadden, nemen we niets waar wat ook maar in de buurt komt. Wel vormt een overvliegende Kwartel de volgende opsteker! Steenuil gedipt, maar Kwartel in de pocket. Ons hoor je niet klagen. Ook horen we de derde Ransuil van de dag, die aan het zeuren is om vrouwelijk gezelschap.

17. Wulp   (Wylp)   1:50
18. Kwartel   (Kwartel)   1:50

Wat dan volgt is de meest intensieve speurtocht naar Kerkuil op een Big Day ooit. Op Google Maps worden willekeurige landweggetjes opgezocht en met groot licht en twee zaklampen uit de ramen worden honderden, nee, misschien wel duizenden paaltjes gescand op het witte spook. We belanden per abuis zelfs op een boerenerf, waar een landweg op uit komt. Via Google Maps lijkt het erop dat we aan de andere kant van het erf weer op de doorgaande weg zouden uitkomen. Niets is minder waar want een #hekkie verspert onze weg. Rechtsomkeert maar weer. Opwinding! Een uil wordt al vliegend opgepikt in de lampen en vliegt zowat door het raam, waar Gijs aan zit, de auto in. Op het laatste nippertje besluit de uil dat dat toch geen goed idee is. Het blijkt echter de vierde Ransuil van de dag. Onze speurtocht leidt ons steeds verder richting het Fochteloërveen, waar we stipt om drie uur aan willen komen. Ik heb niet echt een idee waar ik ben, maar opeens herken ik het bezoekerscentrum van Appelscha, aan de rand van het Aekingerzand. Hier ben ik een paar jaar geleden eens met Jannie (mijn vriendin) het bos in gewandeld en toen vonden we een schuur waar een Kerkuilkast in hing. Jannie vond toen heel scherp een wat verborgen Kerkuil in de nok van het schuurtje. Wellicht moesten we dit dan maar proberen. De vijfde(!) Ransuil van de dag zit dan bij de parkeerplaats te roepen. Terwijl we door het bos richting de plek wandelen wordt de zoogdierendaglijst nog even aangedikt met een Bosmuis. Jeroen heeft zijn warmtebeeldcamera alweer tevoorschijn gehaald en ziet iets zitten op het dak van het schuurtje. Ik richt mijn zaklamp erop, maar we zien niets. Enkele seconden later horen we: "chhhrrrruuuu". Kerkuil!!!! Eindelijk, maar toch. Een gebalde vuist en een "YES" is het gevolg.

19. Kerkuil   (Goudûle)   2:49

Fochteloërveen

Doordat we maar erg weinig targets hadden in de nacht was de planning om in de Weperpolder of de Bufferzone een dikke drie kwartier te staan met als overduidelijk doel zoveel mogelijk soorten aan de daglijst toe te voegen. De aantallen nieuwe soorten vallen, gezien de soorten die in potentie mogelijk zijn, wat tegen. Maar de belangrijkste target, Watersnip, is binnen. Een verre kloktikker en een roepend overvliegende vogel worden door een enkeling nog even gemist, maar ze lijken langzaam wakker te worden dus de derde vogel wordt door iedereen gehoord. Verder merken we aardig wat zingende Paapjes op en Rietgors is er wederom erg vroeg bij.

20. Blauwborst   (Blauboarstke)   3:14
21. Wintertaling   (Piiptsjilling)   3:19
22. Blauwe Reiger   (Ielreager)   3:22
23. Scholekster   (Strânljip)   3:24
24. Sprinkhaanzanger   (Imerke)   3:32
25. Paapje   (Paapke)   3:33
26. Rietgors   (Reidmosk)   3:34
27. Koekoek   (Koekoek)   3:35
28. Watersnip   (Waarlamke)   3:44

Nog snel even wat drinken nadat Watersnip binnen is.

Drents-Friese Woud

Dan is het weer tijd voor één van de leukste momenten van de Big Day: luisteren naar Nachtzwaluw en Houtsnip. We parkeren bij de ingang richting het Grote Veen, slaan de autodeuren open en horen "Kwièhk, Kwièhk". Vrouwtje Nachtzwaluw! Gijs was de auto nog niet uit dus we zijn nog even stil en horen vervolgens "wrohhhk, wrohhk, wrohk, wrok…Zip". Ook de Houtsnip al binnen. Het is nog niet eens 4:00 uur! Ze zijn er vroeg bij dit jaar. Even later horen we de Nachtzwaluw nog een keer zodat iedereen deze iconische soort heeft. We moeten dan nog wel Boomleeuwerik. Gaan we die hier doen of rijden we naar het Aekingerzand, is de vraag. We besluiten het laatste te doen. Ook wachten we nog even op de eerste Gekraagde Roodstaart. Op het Aekingerzand horen we nog een snorrende Nachtzwaluw en wederom een Bosuil. Ten overvloede horen we ook nog een tweede Kwartel.

29. Nachtzwaluw   (Deislieper)   3:56
30. Houtsnip   (Houtsnip)   3:57
31. Boomleeuwerik   (Heideljurk)   4:09
32. Gekraagde Roodstaart   (Readsturtsje)   4:12

Beetsterzwaag

De grote vraag voor onze Friese Big Day was: waar gaan we de bossoorten doen? Als we landelijk of TOH doen, is onze vaste keus het Dwingelderveld. In Friesland is er eigenlijk niet echt één gebied waar alles te doen is. Zelfs twee gebieden combineren geeft nog geen garantie op alle soorten. Het Fochteloërveen moet je eigenlijk sowieso doen. Dan heb je het Aekingerzand als beste plek voor Draaihals, maar die moet dan maar net ergens in het Friese deel zitten en ook nog eens op een redelijk beperkte loopafstand. In beide gebieden is Middelste Bonte Specht eigenlijk niet te doen. Ook is Kleine Bonte Specht ontzettend moeilijk. Nu heb je nog de bossen van Beetsterzwaag waar Middelste Bonte Specht vrij goed te doen is. Ook heb je daar veel naaldbos voor Sijs en Kruisbek. Kleine Bonte Specht lijkt juist weer makkelijk in het Ketliker Skar. Dat bleek tijdens de voorbereidingen ook inderdaad het geval. Maar zoals dat altijd gaat met Kleine Bonte Specht: in mei lijken ze van de aardbodem verdwenen. We hadden bomen met beginnende holletjes gevonden, maar deze bleken niet verder afgemaakt. Weer geen nest voor Kleine Bonte Specht dus. Tijdens de voorbereiding bleek dat het Oranjewoud een prima plek was voor Middelste Bonte specht. Een bijkomend voordeel bleek een nest van IJsvogel. Maar net zoals met de Kleine Bonte Specht was de IJsvogel pleite tijdens de laatste voorbereiding. Uiteindelijk werd de keus om als bosgebied Beetsterzwaag te pakken en dan daarna pas het Fochteloërveen te doen om meer kans te maken op de uitslapende Boomvalk, Roodpootvalk en Grauwe Klauwier.

Beetsterzwaag hebben we niet voorbereid zoals we dat normaal wel doen met ons bosgebied. Wetende dat we door lukraak een route in het bos te lopen een paar soorten zullen missen hebben we van tevoren afgesproken om vier dips van de targetlijst te accepteren en ook veel focus te leggen op de tijdsplanning die vandaag van nog crucialer belang is dan anders. Het begint allemaal traag op gang te komen, maar een groepje Kruisbekken is altijd goed voor de sfeer. Grote Lijsters foerageren er op de golfbanen en beetje bij beetje druppelen er wat targets op de lijst. Een roepend overvliegende Raaf is een eerste voor mij in dit gebied, maar geheel tegen de verwachting in is het niet.

Bij het Witte Meer is het even goed zoeken naar Dodaars. Ik zie een vogel heel sneaky door het riet zwemmen. Zo sneaky dat niet iedereen de vogel in beeld krijgt. Hierdoor pikken we wel allemaal de roepend langsvliegende Goudvink op. Een roepende Dodaars zorgt ervoor dat iedereen die soort nu ook heeft.

Speuren naar de Dodaars.

Als we bijna bij de auto zijn schalt een "kru kru" door het bos: Zwarte Specht! Hadden we uiteraard prima voorbereid in het Ravenswoud, maar met Raaf en Zwarte Specht al op de lijst scheelt dat tijd en stress. We lopen ruim voor op het tijdschema en besluiten nog even verderop een kwartier te spenderen aan de overige spechten. Deze tijd kunnen we ook even gebruiken voor een ontbijtje. Jeroen besluit verderop te gaan kijken. Wij denken dat hij gewoon even de bosjes in moet voor een plaspauze, maar na een tijdje krijgen we telefoon: Hij heeft een baltsende Holenduif gevonden. Totaal geen spannende soort, maar de ervaring leert dat je elke nieuwe soort als de potentieel enige van de dag moet behandelen. In 2016 zagen we bijvoorbeeld maar één Bonte Strandloper. Als naar Jeroen toe lopen, lacht een Groene Specht ons uit als we de Holenduif dippen. Ach, liever een Groene Specht dan een Holenduif.

33. Roodborst   (Readboarstke)   4:35
34. Zanglijster   (Bûnte Lyster)   4:38
35. Merel   (Klyster)   4:47
36. Winterkoning   (Tomke)   4:52
37. Boomkruiper   (Beamkrûper)   4:55
38. Koolmees   (Blokmies)   4:56
39. Goudhaan   (Goudtûfke)   5:00
40. Pimpelmees   (Blaumies)   5:05
41. Zwarte Kraai   (Swarte Krie)   5:06
42. Bonte Vliegenvanger   (Bûnte Miggesnapper)   5:08
43. Tjiftjaf   (Tsjiftsjaf)   5:10
44. Zwarte Mees   (Wâldmies)   5:12
45. Vink   (Skelfink)   5:13
46. Zwartkop   (Nettelkrûper)   5:15
47. Fitis   (Fitis)   5:16
48. Appelvink   (Kersebiter)   5:16
49. Glanskop   (Swartkopmies)   5:18
50. Boompieper   (Beampiper)   5:21
51. Vuurgoudhaan   (Fjoertûfke)   5:25
52. Grauwe Vliegenvanger   (Feale Miggesnapper)   5:25
53. Grote Lijster   (Kreaklyster)   5:27
54. Kruisbek   (Krúsbek)   5:28
55. Houtduif   (Houtdo)   5:29
56. Matkop   (Reidmies)   5:38
57. Raaf   (Raven)   5:51
58. Dodaars   (Dûkerke)   5:56
59. Grote Bonte Specht   (Grutte Eksterspjocht)   5:56
60. Tuinfluiter   (Túnsjonger)   5:56
61. Goudvink   (Goudfink)   5:56
62. Vlaamse Gaai   (Houtekster)   5:59
63. Zwarte Specht   (Swarte Spjocht)   6:08
64. Ooievaar   (Earrebarre)   6:10
65. Putter   (Putter)   6:14
66. Spreeuw   (Protter)   6:15
67. Buizerd   Mûzebiter()   6:17
68. Groene Specht   (Griene Spjocht)   6:20

Fochteloërveen

Op naar het Ravenswoud. Oei, spetters op de voorruit. Naast een voorbereiding waarin er niets leek te zitten en niets leek te lukken, was ook het weer een zorgenkindje. De voorspellingen werden met de dag slechter en de kans op een bui steeds groter. De spetters op onze voorruit kondigen de eerste bui aan. De spetters worden groter en kletteren in steeds grotere getale tegen de voorruit. De ruitenwissers werken harder en harder en dit is voor ons een teken om een beroep te doen op ons improvisatievermogen. We besluiten een wandeling in het Ravenswoud te skippen en met een open raam trotseren we de regen om Fluiter en Boomklever te scoren. Ook hebben we het idee om even te autovogelen. De akkers in deze buurt willen nog weleens leuke soorten opleveren. In 2017 bijvoorbeeld Casarca’s en laatst liepen er ineens nog wat Beflijsters rond. Ook zitten er wellicht nog steeds Patrijzen. We vinden alleen de verwachte, maar toch heel welkome Kraanvogels.

Kraanvogels in de regen.

Tijdens de voorbereiding hebben we een paar figuurlijke traantjes gelaten. De bossen rondom het Fochteloërveen zijn één van de laatste bolwerken van Zomertortel in het noorden des lands. Dit jaar was er nog niet één terug en de zorgen werden groter en groter. Van 5+ vogels naar 0 vogels in één jaar zou wel een heel harde klap zijn. Er druppelen echter nog steeds vogels het land binnen dus de hoop is nog niet geheel weg. Willem kon er vrijdagochtend nog geen vinden. We hebben er dus weinig vertrouwen in, maar omdat we tijd hebben en er toch onze Ringmussen moeten, doen besluiten we nog een rondje door het bos te lopen. We moeten dan ook nog Staartmees, Kuifmees, Sijs, Kleine Barmsijs en Kleine Bonte Specht. Als we vanaf het huis dat in het bos staat het bos door zijn en aankomen bij de uitkijktoren die uitkijkt over de akkers, klinkt ineens een zacht "rrrroeh, rrrroeh, rrrroeh" uit het bos. Tranen van geluk springen ons in de ogen. Toch nog een Zomertortel! Op de terugweg naar de auto moeten we langs een sloot weer terug. Jeroen vraagt aan welke kant. Ik vertel dat het niet uitmaakt. We kiezen de noordelijke kant, maar Jeroen, eigenwijs als hij is, besluit dan maar om aan de andere kant te lopen. Ik hoor dan het trillende roepje van een Barmsijs, maar de rest pikt dit niet op en de vogel blijft stil. Dan hoort Jeroen een Sijs die aan onze kant over het bos vliegt. Wij horen de vogel echter totaal niet. Wellicht wordt het geluid waar wij staan geblokkeerd door de bomen? Gelukkig is de Staartmees verderop niet te missen. Met een bosronde die verre van perfect is, maar waarbij de dips uiteindelijk toch wel meevallen, zijn we dik tevreden.

69. Fluiter   (Giele Bosksjonger)   7:00
70. Boomklever   (Blauspjocht)   7:00
71. Slobeend   (Slob)   7:02
72. Huismus   (Mosk)   7:04
73. Geelgors   (Gielfink)   7:04
74. Veldleeuwerik   (Ljurk)   7:06
75. Kraanvogel   (Kraan)   7:06
76. Grasmus   (Hagekrûper)   7:07
77. Boerenzwaluw   (Boereswel)   7:12
78. Waterhoen   (Reidhintsje)   7:15
79. Witte Kwikstaart   (Boumantsje)   7:17
80. Knobbelzwaan   (Knobbelswan)   7:18
81. Holenduif   (Blaudoke)   7:21
82. Ringmus   (Fjildmosk)   7:22
83. Zomertortel   (Toarteldo)   7:37
84. Graspieper   (Piipljurk)   7:41
85. Staartmees   (Sturtmies)   7:53

Fochteloërveen - Compagnonsbossen.

De rest van het Fochteloërveen is aan de beurt. Eerst even met open ramen langs een Bosrietzanger rijden. Deze is helaas stil. Ook zingt de Wielewaal, die er vast zit, niet. Ach, deze komen later wel. Belangrijker is de Grauwe Klauwier iets verderop. Willem had deze de ochtend ervoor gezien dus er is hoop. Het duurt luttele seconden en Willem heeft de vogel al in beeld. Jeroen sluit aan, maar Gijs en ik zijn net te laat. De vogel is naar de grond gedoken en uit beeld. Snel de scoop erbij en zoeken maar. We zien vele Grasmussen, maar kunnen de Klauwier zo snel niet vinden. Dan ineens zit 'ie er weer en blijkt dat hij bezig was met nestmateriaal. Hij had een mooi takje verzameld, dat ergens een struikje in verdwijnt. Laten we hopen dat het uiteindelijk tot jonge klauwiertjes zal leiden.

Het fietspad hoeven we gelukkig niet op, want Paapje is al binnen. Snel verder naar de bufferzone dus. De schapen zullen wel gedacht hebben: "Zijn die idioten hier nu alweer?" Verderop zitten gezellig een Spotvogel, Blauwborst en Bosrietzanger tegen elkaar in te zingen. Ook zijn er nog wat Wilde Zwanen blijven hangen. De die week aanwezige Geoorde Futen en Zomertaling zijn weg, of in ieder geval nergens te vinden.

Standaard de laatste target van het Fochteloërveen is Boomvalk. We rijden dus een stukje de Weperpolder op en dit is voor ons ook weer even een eetmomentje. Ik druk net twee jodenkoeken naar binnen als ik een Boomvalk laag over het veen zie vliegen. Met volle mond, delen van de koekjes over het fietspad spuwend, roep ik dat ik een Boomvalk zie. Eigenwijze Jeroen is weer net wat verderop gaan staan en mist deze. Goh, dat roept herinneringen op aan het valkenkijken van 2016. Dan ineens heb ik een adulte Zeearend in beeld, maar zo snel als deze in mijn beeld verschijnt, duikt deze weer naar de grond en weigert omhoog te komen. We blijven dus nog even staan kijken in de hoop Boomvalk en Zeearend nogmaals te zien en wie weet de eerder gemelde Roodpootvalk. Vincent komt dan aanrijden en stopt naast ons. Omdat we, in tegenstelling tot andere jaren, eindelijk eens voorlopen op het tijdschema, maken we even een praatje. Vincent gaat dan nog even de Wilde Zwanen proberen en wij zetten koers naar het Lauwersmeer.

86. Kneu   (Robyntsje)   8:13
87. Grauwe Klauwier   (Skatekster)   8:13
88. Kokmeeuw   (Kob)   8:14
89. Roodborsttapuit   (Swartkieltsje)   8:14
90. Gele Kwikstaart   (Giel Boumantsje)   8:19
91. Bruine Kiekendief   (Brune Hoanskrobber)   8:19
92. Aalscholver   (Ielgoes)   8:19
93. Spotvogel   (Giele Hôfsjonger)   8:23
94. Bosrietzanger   (Wylgekarrekyt)   8:23
95. Wilde Zwaan   (Kloekswan)   8:24
96. Kleine Mantelmeeuw   (Lytse Sjouwerman)   8:33
97. Huiszwaluw   (Wytgatswel)   8:35
98. Boomvalk   (Blauwe Wikel)   8:38
99. Kuifeend   (Tûfein)   8:41
100. Gierzwaluw   (Toerswel)   8:43
101. Kauw   (Ka)   8:46

Nu is het tijd om met open raampjes door dorpjes te rijden voor soorten zoals Braamsluiper, Heggenmus, Groenling, Ekster en Turkse Tortel. We weten er één te vinden.

102. Torenvalk   (Reade Wikel)   9:26
103. Ekster   (Ekster)   9:27

Lauwersmeer – De Pomp

Baardman zou op meerdere plekken moeten kunnen, maar is altijd lastig als je ze nodig hebt. Snel wat riet checken valt tegen. Een oude man heeft hulp nodig en wij fungeren even als zijn oren. Gelukkig hebben we wat tijd en zin over voor onze medevogelaar. Of het karma is of niet, Baardmannetjes roepen ons ineens toe. Tevens merken we op dat er dit jaar veel Spotvogels aanwezig zijn. Tijdens dit korte stukje tellen we er al vijf.

104. Bergeend   (Berchein)   9:37
105. Wielewaal   (Gielegou)   9:42
106. Kleine Karekiet   (Karrekyt)   9:44
107. Heggenmus   (Graupiper)   9:46
108. Baardmannetje   (Burdmantsje)   9:55

Overvliegende Roerdomp.

Lauwersmeer - Ezumakeeg

De eerste stop is voor de verandering eens op de kruising, bij het Zeearendkunstwerk. Dit is de beste plek voor Oeverloper en ook zijn er vanaf deze plek veel eenden zichtbaar. Dan de zuidkant: de Keeg heeft er weleens beter bij gelegen dan dit jaar. Het water staat door het koude weer en de regen van afgelopen week behoorlijk hoog en er is dus amper een slikplaatje voor leuke ruiters en strandlopers. We laten ons niet van de wijs brengen en de taken zijn goed verdeeld. Jeroen checkt meeuwen, ik zoek naar Temmincks, Gijs checkt de eenden en Willem zoekt de lucht af voor roofvogels en kijkt ook vooral achter ons. Jeroen vindt inderdaad een mooie 2kj Pontische Meeuw en als hij toch in die hoek kijkt pikt hij er gelijk een prachtige Zwarte Ruiter uit. Erg leuk zijn de vele Steltkluten die door het gebied paraderen. Kluut is nog steeds in de meerderheid, maar de vraag is: voor hoe lang nog? Temmincks vinden lukt niet, totdat Jeroen zijn telescoop ook op die kant van de Keeg richt. Ineens verschijnen er vanuit het niets vijf Temmincks Strandlopers in beeld. De gehoopte Geoorde Futen, die wat heen en weer zwerven aan de Friese kant van het Lauwersmeer, zouden ons flink wat tijdwinst kunnen opleveren. De exemplaren die deze ochtend nog aan de zuidkant waren gemeld, zijn helaas niet meer aanwezig. Dan nog even naar Noord. Dit levert ons alleen een Kolgans op. Het zou door de vogelgriep kunnen komen, maar ik zie ineens overal Kolganzen in de voorbereiding. Bantpolder, Ameland en nu weer deze. Toch fijn om te hebben. We hadden het niet verwacht, maar het lijkt erop dat we het Lauwersmeer gaan verlaten zonder Zeearend op de lijst. Gelukkig was het hier ook maar een tijdwinstbonus en hadden we nog twee makkelijke nesten in het verschiet.

Dwergmeeuw in de Ezumakeeg-Noord.

109. Stormmeeuw   (Unwaarsfûgel)   10:17
110. Brandgans   (Paugoes)   10:18
111. Visdief   (Wytstirns)   10:21
112. Steltkluut   (Steltklút)   10:22
113. Grote Zilverreiger   (Grutte Wite Reager)   10:22
114. Oeverloper   (Wipsturtgril)   10:22
115. Bontbekplevier   (Bûnte Wilster)   10:22
116. Kluut   (Klút)   10:22
117. Tafeleend   (Karein)   10:23
118. Kemphaan   (Hoants)   10:24
119. Kleine Plevier   (Lytse Bûnte Wilster)   10:24
120. Bonte Strandloper   (Bûnte Gril)   10:26
121. Bosruiter   (Bosktsjirk)   10:26
122. Fuut   (Hjerringslynder)   10:28
123. Dwergmeeuw   (Dwerchkob)   10:28
124. Zomertaling   (Skiertsjilling)   10:30
125. Lepelaar   (Leppelbek)   10:33
126. Zwarte Ruiter   (Sewyt)   10:34
127. Oeverzwaluw   (Ierdswel)   10:36
128. Zilvermeeuw   (Sulvermiuw)   10:37
129. Pijlstaart   (Pylksturt)   10:37
130. Grote Mantelmeeuw   (Grutte Sjouwerman)   10:38
131. Pontische Meeuw   (Pontyske Sulvermiuw)   10:38
132. Temmincks Strandloper   (Gielpoatgril)   10:44
133. Steenloper   (Stienpikker)   10:47
134. Kolgans   (Blesgoes)   10:56

Lauwersmeer - Bochtjesplaat

Bij Ezumazijl klimmen we, totaal overbodig blijkt later, de dijk even op voor Groenpootruiter.

135. Groenpootruiter   (Grienskonk)   11:12

Lauwersmeer - Bantpolder

Dan is een gebied aan de beurt dat we in de meeste jaren links laten liggen, maar nu wel een keer een belangrijke rol zou kunnen vervullen in onze aanval op het record: de Bantpolder. Er zitten nog Morinellen en Roodhalsganzen; aan de zuidkant van de weg waren de dag ervoor zowel Noordse- als Engelse Kwikstaart gezien; ik had daar eerdaags ook nog een Goudplevier en er werden tevens nog redelijke aantallen Regenwulpen gezien. Buitendijks zat tussen de steltlopers een aardig groepje Kleine Strandlopers en ook Krombekstrandlopers waren er te vinden. Twee soorten die je normaal in de Keeg doet, maar dit jaar dus even niet. Er zat zelfs al een paar dagen een zomerkleed Rosse Franjepoot en als we tijd over zouden hebben, konden we nog even een tijdje trektellen in de hoop op een Slechtvalk, Sperwer of Smelleken. We beginnen buitendijks en ik zie Anne van der Wal zitten. Direct vraag ik of de Franjepoot in beeld is en dit blijkt inderdaad het geval.

Zomerkleed Rosse Franjepoot.

Vervolgens gaan we zelf proberen alle steltjes uit de groep te peuren. Jeroen vindt Kleintjes en ik vind zowel Krombek- als Drieteenstrandloper. Plaatsbeschrijvingen zijn in zo’n enorme groep steltlopers niet echt een optie en aangezien we een soort niet willen missen doordat deze opvliegt wordt de telescoop weer snel van de één naar de ander doorgegeven. Toch weten deze rakkers het te presteren om tot twee keer toe uit beeld te wandelen. Tijdens het checken merken we tot onze grote vreugde een roepende Regenwulp op.

Steltlopers Bantpolder Buitendijks -> telescoop overgeven voor Drieteenstrandloper.

Next stop is bij het bankje op de dijk, vlakbij het Banthuisje. Eerst ganzen kijken. Jeroen begint links, ik rechts en Gijs in het midden. Jeroen heeft dan zeer snel een Roodhalsgans in beeld. Daarna even de weg over voor de kwikken, maar die zitten er niet meer. Een gil van Jeroen betekent omkeren. Op enorme afstand, maar redelijk te checken doordat er weinig luchttrilling is, zien we wat bolletjes met rode buiken over een akker scharrelen.

136. Rotgans   (Rotgoes)   11:20
137. Rosse Franjepoot   (Bûnte Wettergril)   11:25
138. Kleine Strandloper   (Lytse Gril)   11:28
139. Zilverplevier   (Slykwilster)   11:29
140. Krombekstrandloper   (Reade Gril)   11:32
141. Rosse Grutto   (Reade Skries)   11:37
142. Kanoet   (Mients)   11:41
143. Drieteenstrandloper   (Sângril)   11:44
144. Regenwulp   (Wetterwylp)   11:44
145. Roodhalsgans   (Readboarstgoes)   11:59
146. Morinelplevier   (Grutte Bûnte Wilster)   12:05

Terwijl wij in de Bantpolder stonden, hadden Marchel, Patrick en Nick de Breedbekstrandloper te Holwerd weer gevonden, die al enkele dagen met hoogwater op die plek wordt gezien. In eerste instantie denken we dat we daar te laat aan zullen komen, maar als we de Bantpolder uitgaan, appt Jeroen met ze en blijkt dat ze de vogel slapend hebben teruggevonden. Tussendoor worden er eindelijk weer twee soorten gevonden tijdens het doorscheuren van de vele dorpjes en doen we onnodig veel moeite om Roek op de lijst te krijgen. Maar ja, je wil daar later op de dag niet nog naar moeten zoeken. Aangekomen bij Holwerd staan de telescopen al voor ons klaar. De Breedbek staat mooi in beeld. Even een bewijsplaatje maken.

Breedbekstrandloper slapend tussen Bontbekplevieren en Bonte Strandlopers.

Willem heeft het vandaag erg rustig. Door het relatief koude weer zijn er amper rovers in de lucht. Hier is het jackpot. Willem vindt dankzij al zijn gespeur een rover en snel gris ik de camera uit de auto. Via de telescopen kan al bevestigd worden dat het om een Grauwe Kiekendief gaat. Nice Willem!

Omdat we nog even tijd hebben voordat de boot gaat, besluiten we de Zwartkopmeeuw te proberen die een nest zou hebben op het enkele jaren geleden aangelegde schelpenstrandje. Onderweg ziet Willem een zangertje dat op een hek gaat zitten. We hadden het autoraam nog open dus die Zwarte Roodstaart zal zich vast afgevraagd hebben wat er te vieren viel. De Zwartkopmeeuw krijgen we echter niet in beeld. Iets wat mij in de voorbereiding ook al niet lukte.

147. Roek   (Roek)   12:18
148. Turkse Tortel   (Turkske Toartel)   12:25
149. Groenling   (Grienfink)   12:25
150. Breedbekstrandloper   (Breedbekgril)   12:33
151. Grauwe Kiekendief   (Skiere Hoanskrobber)   12:37
152. Zwarte Roodstaart   (Swart Readsturtsje)   12:39

Ameland

Als je een record wilt pakken zal je alles uit de kast moeten trekken, is ons motto. Voor een Friesland Big Day betekent dit dan ook een tripje naar een Waddeneiland. Ameland is dan het eiland bij uitstek. Je hebt er de zeldzame rotganzen, sterns, zeevogels, Strandplevier en tevens nog Roodhalsfuut en Cetti’s Zanger. Ook zaten er nog late Brilduikers op een duinmeer en een adulte Geelpootmeeuw op het dak van een vakantiehuisje. Je hebt er verder redelijk wat kans op een Goudplevier en er zouden wellicht wat Kleine Barmsijzen kunnen broeden. Wat tevens een voordeel van Ameland is, zijn de boottijden. Er gaat redelijk vaak een boot en de snelboot doet er maar 25 minuten over. We nemen de 13:00 uur snelboot heen. Aan de andere kant van de Waddenzee staat topcoureur en oud-deelnemer van ons Big Day team, geheel met baard van minstens een meter, Robert Pater, al klaar. In eerste instantie wilden we gewoon een auto huren op het eiland, maar Robert bood aan de auto van zijn vriendin ter beschikking te stellen. Toen ik woensdag voor een voorbereiding al op het eiland was en hem trof bij de Withalsvliegenvanger, kreeg hij het idee om zelf als chauffeur te fungeren. Zo gezegd, zo gedaan.

Snelboot naar Ameland.

Eerst worden de polders tussen Buren en Nes uitgekamd. Immense aantallen Brand- en Rotganzen worden afgezocht naar Witbuik- en Zwarte Rotgans. Robert oreert over hoe makkelijk deze soorten zijn, maar hoe we ook zoeken, we kunnen de soorten niet vinden. Na verloop van tijd vinden we tot onze opluchting toch een Witbuikrotgans.

Witbuikrotgans.

Roodhalsganzen.

Dan maar de polders bij Ballum proberen. Eerst dippen we de adulte Geelpootmeeuw die al dagen op een dak in een vakantiepark zit. Vervolgens breng ik tot vijf keer toe de auto onnodig tot stilstand voor een wat donker uitgevallen, maar toch gewone, Rotgans. Bij één van de laatste groepen vindt Jeroen dan eindelijk een Zwarte Rotgans. Dat is wel even een plaatje waard.

Zwarte Rotgans.

Op naar het zuidwesten voor sterns. Jaren geleden zaten er duizenden Grote Sterns te broeden, maar blijkbaar hebben ratten roet in het eten gegooid. Wel broeden er nog wat Visdieven en enkele Noordse Sterns. Soms zit er weleens een Dwergstern, maar nu niet. Tijdens de voorbereiding hoorde ik overal Grote Sterns dus nu maak ik me er niet druk om. Dat had ik beter wel kunnen doen, want de enige overvliegende vogel weten Jeroen en ik te missen.

We gaan eerst maar richting de duinmeren. Een Tapuit zingt er druk op los. Een Cetti’s Zanger doet hetzelfde. Even kijken we elkaar aan: Dit is een nieuw record en we zijn nog lang niet klaar! We klimmen het duin op en scannen de plas. Snel vind ik een Brilduiker. Het strand is hier echter zo breed dat het geen zin heeft om hier over zee te kijken. Ook zien we hier niet zo snel een Strandplevier lopen. Op naar Ballum dus. Eerst nog even aan de westkant van het eiland Grote Stern intikken. Bij Ballum aangekomen zien we ook niet direct Strandplevieren lopen. Wel kunnen we hier best prima over zee kijken. Direct zien we wat Dwergsterns en Jan-van-Genten foerageren. Dan heb ik zomaar ineens een Parelduiker in beeld die dobbert achter de branding. Locatie-aanduidingen lukken niet echt dus dan maar weer scoop doorgeven. Als teamlid drie aan de beurt is besluit de duiker als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Grrr, niet telbaar dus. Dan maar verder zoeken naar de Strandplevier. Jeroen klimt een duin op en vindt een Strandplevier. Nadat drie man de vogel hebben, besluit ook deze op miraculeuze wijze uit beeld te verdwijnen. Ik ben op dat moment de enige zonder Strandplevier en heb daar flink de pest in. Ik besluit dus om nog even door te zoeken naar Strandplevier terwijl de rest de zee afzoekt op langsvliegende zwarte stipjes. Jeroen weet dan toch ineens de Parelduiker terug te vinden, maar deze besluit weer onder te duiken en niet meer boven te komen. Gijs zal deze dus helaas missen. De Strandplevier keert gelukkig nog wel even terug.

De locatie voor Roodhalsfuut, Brilduiker en Cetti’s Zanger op Ameland.

We kijken voor de tweede keer of de Geelpootmeeuw er weer zit, maar dit mag niet baten. Nog snel even door naar het paviljoen bij Buren. Dé zeetrekpost van noordelijk Nederland, maar zelfs hier lukt Zwarte Zee-eend niet. Het zicht op zee is dan ook behoorlijk beperkt, wat bijgedragen zal hebben aan onze dip. De tijd gaat snel en we moeten weer terug naar de boot. Robert zet nog even Douwe op met Ardio Amore Ardio en op deze noot stappen we weer op de boot. Op de boot wordt friesland.waarneming.nl druk afgespeurd op mogelijke soorten die aan de vaste wal gezien zijn.

153. Eider   (Eider)   13:33
154. Braamsluiper   (Toarnhipperke)   13:45
155. Witbuikrotgans   (Wytbúkrotgoes)   13:55
156. Zwarte Rotgans   (Swarte Rotgoes)   14:33
157. Noordse Stern   (Noardske Stirns)   14:39
158. Tapuit   (Heidehipper)   14:55
159. Cetti's Zanger   (Cetty's Sjonger)   14:59
160. Roodhalsfuut   (Readhalsdûker)   15:02
161. Brilduiker   (Rinkelein)   15:06
162. Grote Stern   (Klikstirns)   15:27
163. Dwergstern   (Lytse Stirns)   15:46
164. Jan-van-gent   (Gint)   15:48
165. Strandplevier   (Dûkelmantsje)   15:51
166. Parelduiker   (Bûnte Seedûker)   16:26

Op de boot worden de missende soorten opgezocht op waarneming.nl.

Ferwert

Bij Ferwert is een Engelse Kwikstaart gezien en tevens zat er in de week ervoor nog een Kleine Zilverreiger. Ook zou er nog ergens een Goudplevier tussen de Brandganzen moeten rondscharrelen. Het is mooi op weg richting Leeuwarden dus rijden we erlangs. We vinden helaas niets van dit alles en rijden snel door naar Leeuwarden.

Leeuwarden

In Leeuwarden hebben we twee targets: Havik en Slechtvalk. We stoppen eerst bij het Leeuwarderbos voor de Havik. Het nest zien we snel zitten, maar een Havik niet. Jeroen en Willem zien dan ineens een Havik door het bos vliegen. Gijs staat net de brandnetels water te geven en ziet over zijn schouder heen nog iets door het bos vliegen. Ik zie niets. Wel merk ik iets later een over het bos vliegende rover met een silhouet dat aardig lijkt op dat van een Wespendief. We rennen naar de bosrand en kunnen de vogel nog een tijd volgen als deze van ons af zeilt. De manier waarop de vogel zijn vleugels hield zou een aanknopingspunt voor de determinatie zijn. Wij willen echter het zekere voor het onzekere houden en besluiten de vogel ongedetermineerd te laten. Jeroen is dan alweer teruggelopen het bos in en roept iets in de trant van "Havik…nest!" Wij denken dat hij eindelijk een vogel op het nest ziet en beginnen als een malle een sprint te trekken. Jeroen kijkt ons aan met een blik van: wat zijn jullie nu weer aan het doen? Jeroen had namelijk geroepen: Havik vliegt van nest. We hadden deze soort nu officieel verprutst en we hebben Jeroen maar even uitgelegd dat als de target op de wieken gaat je “vliegt!” moet roepen. Afijn, dip accepteren en weer door. Jeroen dirigeert ons prima door Leeuwarden heen en legt uit aan welk gebouw en welke kant de nestkant hangt. Net als ik vertel over de Slechtvalk van Groningen, die ook overal en nergens op het gebouw zit behalve bij het nest, zie ik 'm bovenop de hoge toren zitten. Vanuit een rijdende auto tikken we deze makkelijk in.

167. Slechtvalk   (Noardske Falk)   18:50

Harlingen

Het grote sprokkelen is inmiddels vol aan de gang met maar een enkele target per locatie. Zorgwekkend zijn de buien die op buienradar verschijnen. Net boven Harlingen zit vanuit een klein stukje riet luid een Grote Karekiet te zingen. Ik maak snel even een filmpje zodat ik ook de nodige documentatie heb voor mijn TOH Big Year. We zijn bang dat we de komende uren in de regen moeten vogelen. Vervolgens zien we weer de eerste spetters op de voorruit verschijnen. We moeten nog even de dijk op om Zwartkopmeeuw te zoeken bij de plasjes ten zuiden van Harlingen en hopen maar dat we net voor de regen aankomen. Gijs vindt al snel een Krooneend en ik weet na flink speuren twee Zwartkopmeeuwen te ontwaren. Een beschrijving als 'net bij de top van een beige paaltje net links van de hut' is blijkbaar nog niet duidelijk genoeg, want het duurt best een tijdje voordat iedereen de twee vogels in beeld heeft. De weergoden lijken ons dan goed gezind, want de spetters houden op en ook de buien op buienradar lossen op als sneeuw voor de zon.

168. Grote Karekiet   (Grutte Karrekyt)   19:11
169. Krooneend   (Readkopein)   19:25
170. Zwartkopmeeuw   (Swartkopmiuw)   19:28

Zwartkopmeeuw tussen Kokmeeuwen.

Kornwerderzand

Bij het Kornwerderzand zijn er flink wat werkzaamheden aan de gang. Via een sluiproute over het fietspad weten we de kom te bereiken waar vaak nog leuke eenden zitten. Dit keer is het niet anders. Middelste Zaagbek en Topper zijn snel gevonden. Normaal zijn ook Eider en Krooneend hier een target, maar met Ameland is Eider geen enkel probleem meer. Laatst las ik op Facebook dat er nog behoorlijke aantallen Zwarte Sterns werden gezien op de Waddenzee. Een korte check net buiten de kom levert inderdaad minimaal twee Zwarte Sterns op!

171. Middelste Zaagbek   (Bûnte Seachbek)   19:41
172. Topper   (Jolling)   19:41
173. Zwarte Stern   (Blaustirns)   19:46

Makkum

Bij Makkum zien we met het grootste gemak een Zeearend op het nest zetten. Er volgt een onzinnige discussie over welk Zeearendnest nu de makkelijkste in Nederland is op een Big Day. Op de weg tussen Makkum en Workum staan er dan ineens koeien en schapen op de weg. Met wat getoeter en geslalom weten we onze weg snel te vervolgen.

174. Zeearend   (See-earn)   20:03

Koeien en schapen op de weg tussen Makkum en Workum.

Workum

Vorig jaar bleek dat er nog tot relatief laat in mei een aantal Reuzensterns verbleef in een gebiedje bij één van de Friese meren. Omdat Reuzensterns de laatste jaren steeds net te vroeg het land verlaten, besluiten we om deze plek voor te bereiden. We konden het immers mooi combineren met de Grijze Junco van Koudum. Op die plek vinden we in de voorbereiding inderdaad een Reuzenstern. Zul je net zien dat die moeite dit jaar voor niets is, want op het bekende strandje bij Workum zitten er nog steeds vele. Een snelle blik levert zo minimaal zes vogels op. Verder zit er helaas niets extra’s.

175. Reuzenstern   (Grutte Klikstirns)   20:20

Reuzensterns tussen Kokmeeuwen.

Lemmer

Doordat we de Geoorde Fuut hebben gemist in het Fochteloërveen en in de Ezumakeeg, moeten we alsnog naar Lemmer. Via via bereikt ons echter het bericht dat bij Tacozijl die ochtend nog twee Grote Zaagbekken zijn gezien. Daar aangekomen, lijken een paar heel verre stipjes inderdaad op Geoorde Futen, maar ook nu nemen we het zekere voor het onzekere. Grote Zaagbekken vinden we er ook niet, enkel Middelste Zaagbekken. We besluiten dus maar om snel door te rijden naar de plek waar Geoorde Fuut een garantie is. Nog even checken of de Toendrarietgans met lamme vleugel toch nog ergens zit, maar helaas. Er staat wel een veel te dure Audi op de parkeerplek, waar dusdanig lekkere muziek uit komt dat je er zo een feestje zou kunnen bouwen.

176. Geoorde Fuut   (Swarthalsdûker)   21:08

De locatie voor Geoorde Fuut bij Lemmer.

Brandemeer

Dan is het tijd voor operatie Purperreiger. Na een succesvolle poging in de voorbereiding van onze Big Day in 2017 en dito resultaat tijdens die Big Day zelf, mislukte het nu in de voorbereiding. We zijn er nu eerder op de dag en hebben nog wat laatste lichtstralen over. Eerst checken we dus de weilanden en slootjes in de omgeving, maar zien geen Purperreiger. Dan het gebied in. Ineens schiet een Boomvalk voor ons langs die nog even een late night snack neemt. Nu toch nog binnen voor het hele team. Af en toe zien we wat Grote Zilverreigers invliegen, maar Purperreiger zullen we helaas niet meer zien. We hebben dan geen targets meer en besluiten ons resultaat te vieren met een McFlurry.

Dan nog

Tijdens de Big Day hebben we nog twee soorten gezien, waarvan op dit moment de locatie niet gedeeld kan worden. Dit heeft helaas alles te maken met wangedrag van fotografen in het verleden bij andere locaties van deze soorten. Als ik zelf iets vind, dan deel ik locaties met alle liefde met andere vogelaars waarvan ik weet dat die zich een beetje aan de regels kunnen houden. Zodra ik locaties van anderen ontvang, dan zal ik deze toch helaas niet openbaar kunnen maken.

177. Buidelmees   (Pongmies)
178. Steppekiekendief   (Steppehoanskrobber)

Dips

Kwartelkoning (nog niet aanwezig)
Steenuil (blijft erg lastig in Friesland en met zo’n lage dichtheid zijn ze ook minder vocaal)
Kuifmees (tja, kwestie van bosgebied beter voorbereiden)
Sijs (pech)
Kleine Barmsijs (ook pech)
Kleine Bonte Specht (blijft toch erg lastig)
Middelste Bonte Specht (zelfde verhaal)
Havik (prutswerk van onze kant)
Sperwer (beter weer had een betere kans gegeven en een voorbereid nest leek net voor de Big Day verlaten)
Roodpootvalk (er zat een vrouwtje in het Fochteloërveen, maar deze was erg lastig)
IJsvogel (vorstperiode in de winter heeft de aantallen weer even flink teruggebracht. Ons enige nest in de voorbereiding leek uitgevlogen te zijn net voor de Big Day)
Goudplevier (bleken wel op Ameland te zitten, maar net niet waar wij zochten)
Zwarte Zee-eend (hadden we toch wel verwacht te zien op zee, maar zicht was vrij beperkt)
Geelpootmeeuw (zal je altijd zien: zit er de hele week en dan net nu weg)
Rouwkwikstaart (er broedt er elk jaar wel ergens één in Friesland, maar nu dus even niet),
Noordse Kwikstaart (met een net wat andere wind hadden ze er wellicht nog wel gezeten)
Engelse Kwikstaart (idem, tevens de vogel van Ferwert gedipt)
Flamingo en Koereiger (op het laatst nog op de targetlijst gezet, vanwege meldingen die dag ervoor. Helaas waren ze beide alweer weg)

Bonus

Kwartel (geen vaste plekken in Friesland, is elk jaar weer mazzel hebben)
Wilde Zwaan (je moet net mazzel hebben met laatblijvers)
Roodhalsgans (idem, al kan ie op Ameland in principe wel rond deze tijd)
Parelduiker (knaller! en dan ook nog ter plaatse, al was een langsvliegende vogel wellicht door ons allemaal opgepikt)
Rosse Franjepoot (zo’n gaaf zomerkleed beest zie je niet vaak)
Buidelmees (dit jaar lijken er in het noorden ineens weer wat meer locaties bezet, maar het is maar de vraag hoe het de komende jaren gaat)
Zomertortel (hadden we gezien de voorbereiding echt niet meer verwacht. Laten we hopen dat ze nog een tijdje blijven)

"Wat alsjes"

Met het oog op de toekomst is het dan wellicht nog interessant om te kijken wat er allemaal nog meer had gekund. In een jaar waarin alles net zo mee zit als tijdens ons landelijk record in 2016, zou er nog veel meer mogelijk kunnen zijn:
Toendrarietgans/Kleine Rietgans (toch redelijk vaak een achterblijver aanwezig. De Toendrariet van Lemmer leek wel een garantie, zo met een afhangende vleugel. Helaas was deze toch te vroeg weg)
Casarca (toch redelijk wat jaren rond de Big Day aanwezig in Friesland)
Kleine Zilverreiger (heeft tot twee jaren toe op het Egbert Schuldinkeiland gebroed. Ook vlak voor de Big Day hing er buitendijks nog één rond. Wellicht weer enkele winters zonder vorst en wie weet wat er dan gebeurt)
Woudaap/Kwak (Paar jaar terug ineens een broedgeval in Heerenveen van Woudaap. Het zou zomaar kunnen. Kwak zou nog hebben gekund te Aqua Zoo. Daar is een zeer waarschijnlijk wild paartje gaan broeden bovenop de kooi met gehouden Kwakken. We hebben nog geprobeerd toegang te krijgen, maar op de tijd dat we er langs zouden komen, waren er geen medewerkers meer aanwezig)
Kleine Jager/Roodkeelduiker etc. (Met een net wat helderdere zee en andere wind zou je zo nog wat extra zeevogels kunnen meepakken)
Klein/Kleinst Waterhoen (zou zomaar weer eens kunnen)
Grauwe Franjepoot/Gestreepte Strandloper (zouden zomaar kunnen in de Keeg)
Draaihals (lijkt nog steeds wat toe te nemen en met een beetje geluk lukt het eens een nest in Friesland te vinden)

Conclusie

Na het probeersel van vorig jaar dan nu toch een nieuw record neergezet. Tijdens de voorbereidingen kreeg ik er een hard hoofd in. Niets leek te lukken en het weer leek ons parten te spelen. De laatste dagen voor de Big Day leek dan toch ineens alles op z’n plek te vallen en over het weer waren we uiteindelijk prima te spreken. Van de buitjes hebben we amper last gehad, omdat we dan toevallig net in de auto zaten. De bewolking en matige temperatuur zorgden voor minder vermoeidheid dan dat wel eens kan gebeuren op een warme dag. We hebben het record met 19 extra soorten flink aangescherpt, maar zoals hierboven te lezen is zou een fanatiek team daar ook zomaar een schepje bovenop kunnen doen. Ik ben benieuwd wie de uitdaging aangaat? Tevens hebben we bij mijn weten nu ook het landelijke provincierecord afgesnoept van Noord-Holland. Ik denk eerlijk gezegd ook dat van alle provincies Friesland de meeste potentie heeft. Wat wij volgend jaar gaan doen? Nog geen idee, er liggen nog zoveel leuke ideeën op de plank om uit te kiezen. (Een Big day van 12:00 tot 12:00, i.p.v. 00:00 tot 00:00. Of wellicht een Big Day in de zomer) We zien wel waar we zin in hebben. Voor ons was dit in ieder geval een onvergetelijk dag waarin we weer vele onvergetelijke herinneringen hebben gecreëerd.

Aantalsverloop

In het verslag van het oude record uit 2007(!) zijn helaas geen tijden bij de soorten gezet waardoor een vergelijking van soorten per uur niet mogelijk is. Ons aantalsverloop zag er zo uit:

Verschil met 2007:

Zij wel, wij niet:
Kuifmees
IJsvogel
Purperreiger
Witvleugelstern
Havik
Sneeuwgans
Nonnetje
Sperwer
Sneeuwgors
Casarca
Goudplevier

Wij wel, zij niet:
Porseleinhoen
Houtsnip
Vuurgoudhaan
Raaf
Groene Specht
Wilde Zwaan
Steltkluut
Pijlstaart
Pontische Meeuw
Rosse Franjepoot
Drieteenstrandloper
Roodhalsgans
Breedbekstrandloper
Grauwe Kiekendief
Zwarte Rotgans
Roodhalsfuut
Cetti’s Zanger
Grote Stern
Dwergstern
Strandplevier
Jan-van-Gent
Parelduiker
Slechtvalk
Grote Karekiet
Krooneend
Zwartkopmeeuw
Zeearend
Reuzenstern
Buidelmees
Steppekiekendief

Dankwoord

Hierbij willen wij graag de volgende mensen bedanken voor hun bijdrage aan de totstandkoming van dit record:
Nick Agterberg, Patrick Agterberg, Rommert Cazemier, Vincent Douwes, David Hoekstra, Robert Pater, Rudy Fopma, Andries Zijlstra, Durk Lautenbag, Jelmer Luyckx, Peter Schutten, Jens Tamminga, Marchel Stienstra en Merel Zweemer.

Folkert Jan Hoogstra