Renvogel Cursorius cursor, Noordhollands Duinreservaat, 24 oktober 2021 (Daan Bijman)

Ik (Daan Bijman) kom uit Heiloo en ben al van jongs af aan bezig met vogels en ook steeds meer met fotografie. Ook ben ik veel te vinden in het Noordhollands Duinreservaat. Sinds september 2019 ben ik boswachter voor PWN, die de beheerder is van het gebied. Op 24 oktober had ik toezicht in het terrein Bergen. Het was een prachtige dag, wat ook voor grote drukte in het duin zorgde. Ik zag net na het middaguur dat er een persoon in het afgesloten gebied aan het wandelen was. Ik stapte door (het voor vele inmiddels bekende) stroomdraadje en liep de zandvlakte van het stuifduin op. Ik trof daar de man aan die probeerde aan de drukte van de dag te ontsnappen. Na een aantal minuten met de man in gesprek te zijn geweest heb ik de man gevraagd het verboden gebied weer te verlaten.

Zodra de man weer achter het duin verdwenen was, zag ik vanuit mijn ooghoek een mij onbekende vogel landen op de zandvlakte, vlak naast mijn voeten. In eerste instantie dacht ik aan iets als een Tapuit (Oenanthe oenanthe) door de kleur van de vogel. Wat ik zag, paste echter niet op een Tapuit. De lange spierwitte poten, de licht gekromde snavel en een vanaf het oog naar achter lopende zwarte oogstreep waren allemaal kenmerken waardoor ik de vogel niet direct kon thuisbrengen. Gelukkig had ik mijn camera mee en zo kon ik de eerste foto’s maken. Ik zocht via Google wat het mogelijk zou kunnen zijn. Dit terwijl de vogel rustig om mij heen aan het rondrennen was. Na even zoeken kwam ik op een Renvogel (Cursorius cursor) uit, maar dat schoof ik snel aan de kant, want dat kon toch immers niet? Die komt voor in Noord-Afrika en is bovendien al tientallen jaren zelfs als dwaalgast niet gezien… Ik stuurde daarom maar een foto naar mijn collega Wouter Bol, met de vraag of hij de vogel kon thuisbrengen. Binnen enkele seconden hing Wouter enthousiast aan de lijn met de vraag of dit ‘bij ons’ in het duin was. Een half uur later was hij ter plaatse en inmiddels had Wouter ook Dick Groenendijk geïnformeerd over de vondst en Dick kwam ook direct onze kant op. Vol ongeloof, maar het was toch werkelijk een Renvogel!

Voordat Dick en Wouter er waren, heb ik dus een half uur lang alleen met de Renvogel op de zandvlakte kunnen doorbrengen en genoten van het drukke gedrag van de vogel. Hij was heel actief aan het rennen en foerageren. Wat ontzettend gaaf was, is dat hij heel nieuwsgierig was en mij tot enkele meters naderde om vervolgens verdekt in de vegetatie te gaan zitten omdat er twee Buizerds over kwamen. Ik had een eersterangs plek om de mooiste foto’s te maken!

Renvogel Cursorius cursor, Noordhollands Duinreservaat, 24 oktober 2021 (Daan Bijman)

Op het moment dat Dick aan kwam, ontstond al vrij snel de vraag ‘Wat zullen we hier nou mee gaan doen?’ De vogel was niet zichtbaar vanaf de openbare paden en bevond zich in afgesloten gebied. Ongecontroleerde toeloop zou ook kwetsbare vegetatie kunnen schaden. Ondanks die bezwaren vonden we dat we het nieuws bekend moesten maken aan vogelend Nederland om zo iedere vogelaar een kans te geven om van deze unieke en fraaie vondst te kunnen genieten.

Dan volgt een fase van bellen en overleggen, het regelen van toestemming en hulp in het veld, het regelen van embargo’s op diverse websites om ongecontroleerde toestroom te voorkomen, het afspreken van een startplek,informatie over parkeren en looproutes en nog veel meer... Het verliep gelukkig allemaal soepel en rond 17:00 uur zou de excursie kunnen starten. Op het moment dat we bekend maakten dat de Renvogel er zat, waren overigens de eerste vogelaars al snel ter plaatste, ondanks dat we de exacte locatie niet eens bekend hadden gemaakt. De eerste vogelaars konden we mooi met een pre-excursie meenemen en daardoor konden we even uittesten hoe het ging en waar iedereen staan kon.

We hadden het natuurlijk wel een beetje verwacht, met zo’n fraaie en aansprekende soort, maar uiteindelijk stonden tot onze grote verbazing na een uur of twee enkele honderden mensen gedisciplineerd te wachten tot de excursie kon gaan beginnen. We hebben zelden zo’n vreugde en enthousiasme gezien bij mensen en om te beseffen dat dat dan door jouw ontdekking komt is te bizar voor woorden. Klimmend en klauterend door het schrikdraad gingen de eersten vol in de sprint om de Renvogel te kunnen zien. Op een gegeven moment werd het zo druk dat een groot deel moest wachten tot ze naar de Renvogel konden. Wat we erg hebben gewaardeerd was om te zien dat iedereen zich keurig aan de regels hield, ondanks dat de wens om de vogel te zien zo hoog was. Tot zonsondergang hebben we bij de Renvogel gestaan en toen hebben we langzaamaan iedereen het duin weer uitgestuurd. De vogel leek op de zandvlakte in een kuiltje te gaan slapen.

Twitchers bij de Renvogel Cursorius cursor, Noordhollands Duinreservaat, 24 oktober 2021 (Daan Bijman)

Renvogel Cursorius cursor, Noordhollands Duinreservaat, 24 oktober 2021 (Daan Bijman)

Bij het eerste licht op maandag 25 oktober zijn mijn collega’s wezen kijken of de vogel er nog zat. Gelukkig voor de wachtenden, hij zat er nog! Via Dick is er een bericht uitgegaan dat we nogmaals een excursie konden organiseren. Ook hier kwamen nog redelijk veel mensen op af. De vogel was erg actief en vloog zelfs een keer op en verdween uit het zicht. De paniek was groot, want de vogel was gevlogen… Plotseling kwam hij weer terug en ging hij onverstoord verder met foerageren. Op dat moment ging ik een verslaggeefster van het Noordhollands Dagblad ophalen om een interview te geven over mijn ontdekking. Echter, voordat we weer ter plaatse waren, was de vogel voor een tweede keer gevlogen, om dit keer, helaas, niet meer terug te keren. Hierna hebben we nog een tijdje staan napraten met het publiek, sommige ontzettend blij omdat ze een wenssoort hadden gezien, anderen beteuterd, omdat ze hem net gemist hadden. Al met al was het een fantastische soort om te ontdekken en het besef daalt eigenlijk pas in als de gekte weer voorbij is. Ik zal dit moment nooit vergeten, de foto komt uitvergroot aan de muur te hangen!

Renvogel Cursorius cursor, Noordhollands Duinreservaat, 24 oktober 2021 (Daan Bijman)

Wij zijn de collega-boswachters van PWN: Luc, Serena, Wouter en Dirk dankbaar voor hun enthousiasme en hulp bij het regelen van de excursies. We waren verder erg blij met de hulp van de mensen van team Waarneming.nl en Dutchbirding.nl bij het regelen van een embargo zodat er geen ongecontroleerde toeloop zou ontstaan. Het was een belevenis!

Renvogel Cursorius cursor, Noordhollands Duinreservaat, 24 oktober 2021 (Daan Bijman)