Op zaterdag 28 juli maakt Merel Zweemer met vriend Atze Witteveen een wadlooptocht naar Schiermonnikoog. 's Avonds worden ze vermoeid door een boot naar huis gebracht. Wanneer ze de haven invaren ontdekt Atze een 'zeekoet', die ze kennen vanuit hun tochten in Schotland. Merel weet drie foto's te maken, maar omdat de rug zwart is in plaats van bruin, twijfelt ze aan de determinatie van Zeekoet. Later pakt ze de ANWB vogelgids erbij en streept de soorten weg en dan blijft eigenlijk alleen de Kortbekzeekoet over. Ze zet haar waarneming op het forum van waarneming.nl. Hier pakt Frank Neijts haar waarneming op, bevestigt de determinatie en vraagt of ze de waarneming op waarneming.nl wil uploaden. Dat doet ze ...

Kortbekzeekoet, Uria lomvia, Thick-billed Murre, Lauwersoog, 28 juli 2012 (Merel Zweemer)

Op zaterdagavond 28 juli zou ik voor het eerst gaan nachtvlinderen. Althans dat dacht ik, maar soms lopen de zaken toch anders. Kees de Vries en Caroline Walta kwamen mij rond half tien ophalen, eerst nog een bakje koffie. Dan komt er een DutchBirdAlert binnen met een bericht wat je in juli totaal niet verwacht: Kortbekzeekoet gezien in de haven van Lauwersoog.
Je denkt: dat soort rare dingen komt alleen in Belgie voor (zie BAHC).
De waarneming komt van Merel Zweemer, goede foto's erbij en beschrijving ziet er ook goed uit. Omdat Kees en ik het eigenlijk niet kunnen geloven, doen we het eerst af met "het zal wel een Zeekoet zijn". Maar die foto's! Pieter van Veelen belt, is overtuigd dat het goed is. Ik bel daarna toch nog even met Nils van Duivendijk, die kijkt, vloekt nog net niet, maar maakt duidelijk dat alles goed is. Inmiddels gaat het bericht al uit en vele mannen beginnen plannen te smeden voor de volgende ochtend. Kees & Caroline hadden verplichtingen de volgende ochtend, ik niet. Zij gingen nachtvlinderen, ik zocht mijn bed op (sorry, Ben!).

Om half vier stapte ik in mijn auto, want ik wilde er op tijd zijn. Na drie kwartier reed ik Amsterdam uit, na nog een uur was Leeuwarden voorbij en een half uurtje later schoof ik in de haven aan. Er stonden al vogelaars, onder andere Nils van Duivendijk, Han Zevenhuizen en Jeroen de Bruijn. Vogelaars genoeg, aan de overkant stond ook een groepje de haven te checken en op de dijken zag je verspreid overal vogelaars achter telescopen staan, de Waddenzee werd goed gescand. Maar geen vogel!
Luuk Punt en Frank van Duivenvoorde komen aanrijden. Luuk is mij nog een kopje koffie schuldig, wat snel wordt ingeschonken. Met het grijze weer en frisse windje een welkome versnapering om weer even wakker te worden. Er wordt gezocht, gesproken, plannen gesmeed: waar gaan we zoeken? Meerdere mensen besluiten om de dijken langs de Waddenzee af te gaan zoeken, anderen twijfelen nog en kijken of de 'oude plekken theorie' in de haven wil werken.

Dan PANIEK: rennende vogelaars aan de overzijde in de haven. We kijken wie er tussen lopen, de snelste is Arnout Linckens, dus die bel ik. Een enorm gehijg, maar informatie komt er toch nog uit: "Wordt gezien, ergens langs de waddendijk!"
Niet veel informatie, maar genoeg om met zijn allen de auto in te stappen en de waddendijk af te rijden. Naar oost of west, oost leek het meest logische. Het was oppassen met rijden, want de vogelaars hadden haast en reden de Kustweg op. Bij de eerste opgang een opstopping: zou het daar zijn? Nee, auto's reden alweer door, dus verder ... De 5 kilometers leken oneindig, maar uiteindelijk stoppen we.
Oude mannen springen uit de auto, het hekje wordt door de meesten nog soepel bedwongen en hijgend staan we bovenaan de dijk. En daar zitten de drie herontdekkers, Nils, Han en Jeroen. We krijgen aanwijzigen: er staat een grote fuik van takken, daarvoor moet hij zwemmen. Maar de vogel duikt veel en is langdurig onder water, dus het duurt even voordat we hem in beeld krijgen, maar dan barst alle emotie los. Hoewel de vogel op enige afstand is, zijn de kenmerken toch te zien. Dat wordt later moeilijker als hij de zee opzwemt. Het wordt dan ook moeilijker om aan de nieuwkomers de plek van de vogel uit te leggen, actief duikend is het steeds weer wachten waar hij bovenkomt. Maar het komt voor iedereen goed. Na een uurtje begint het beest aan een grondige poetsbeurt en dan zijn de kenmerken rustig te bekijken.

Nu krijgen we twee groepen: de eersten hebben de vogel binnen en staan enthousiast te praten, blij te wezen en tonen geen spoor meer van adrenaline (zie hier een filmpje van Lisanne Reijnders). De tweede groep betreft de nieuwkomers, nog boordevol met chemische stoffen die de bloeddruk opdrijven. Ook zij slechten het klimmetje de dijk op, zij mogen door klaargezette telescopen kijken en dan horen zij ook binnen de kortste keren bij de eerste groep. Het is een komen en gaan. Voor verbazend veel, ook zeer reislustige, vogelaars is het nog een 'lifer' ook.

Toeschouwers op de dijk (Wietze Janse)

En dan breek eindelijk het zonnetje door en dat brengt de vogel ook op andere ideeën. Langzaam komt hij onze kant uitzwemmen, we wachten gespannen af, hij zou toch niet?! ... Hij zou het wel! Op een gegeven moment zwemt hij onderlangs de dijk, vogelaars zijn daden op gepaste afstand volgend, en dan wipt de vogel het vaste land op. Veel camera's leggen dit feit vast. We houden de afstand die de vogel ons zelf geeft, fotografen stationeren zich op een plek met het zonnetje in de rug, het genieten kan nu echt beginnen. De vogel schudt zich wat uit, klapt af en toe met zijn vleugeltjes en gaat uiteindelijk ook lekker op zijn buik liggen slapen. We zien olie op de nek, dat is niet goed. Maar de vogel heeft er nog weinig last van (hoe lang zal dat goed gaan?). Na een klein uurtje besluit hij toch weer het water in te gaan en we zien hem al snel weer duikend de Waddenzee in verdwijnen.
Hier blijft hij de rest van de dag op weer enige afstand in de Waddenzee dobberen en duiken.

Kortbekzeekoet, Uria lomvia, Thick-billed Murre, Lauwersoog, 29 juli 2012 (Wietze Janse)

Kortbekzeekoet, Uria lomvia, Thick-billed Murre, Lauwersoog, 29 juli 2012 (Wietze Janse)

Kortbekzeekoet, Uria lomvia, Thick-billed Murre, Lauwersoog, 29 juli 2012 (Wietze Janse)

De meesten sluiten af bij Schierzicht voor een bak koffie of een lekker maaltje. Of in de Ezumkakeeg met enorme aantallen steltlopers, met onder andere meer dan 70 Kleine Strandlopers, zeker 700 Kemphanen, tientallen Krombekstrandlopers en een Gestreepte Strandloper en voor sommigen ook nog een Reuzenstern en een fraaie, adulte Zeearend op jacht.

Een mooie ontdekking van Merel Zweemer met een mooie afloop!
Een foto-impressie, ook van de toeschouwers, is nog hier te bekijken.
Een video op http://www.wadden.tv/

Dit is pas de negende waarneming van een Kortbekzeekoet in Nederland.

• 24 december 1919 ZH Noordwijk
• 28 december 1924 ZH Noordwijk
• 19 januari 1969 NH Texel
• 10 maart 1974 ZL Veere
• 4 februari 1979 ZH Goedereede
• 10 januari 1981 ZH Westland
• 18 april 1992 NH Texel
• 23 oktober 2005 FR Schiermonnikoog

Alleen de vogels van 1979 en 2005 zijn in levende lijve gezien, zij het door een zeer beperkt aantal vogelaars. De overige waren allen vondsten van dode exemplaren. Ofwel, dit was het eerste echt twitchbare geval in Nederland.

Wietze Janse