George Sangster
 ·  31 januari 2021  15:14

Bedankt voor deze behulpzame recensie Gert. Ik ben zo iemand die nog niet zo lang geleden "gedeeltelijk albinistische Gierzwaluw" in een manuscript had opgeschreven, dus ik voel mij aangesproken en heb dit boek meteen aangeschaft.

Een van de dingen die ik wil weten en niemand mij nog heeft kunnen vertellen is of je van een zogenaamd taxon, waarvan er ooit en lang geleden maar één exemplaar is verzameld, op basis van het verenkleed zelf kunt vaststellen of er sprake is van een kleurvariant of een valide, uitgestorven soort.

Garry Bakker
 ·  31 januari 2021  19:49, gewijzigd 31 januari 2021  19:53

@George, dat het antwoord op je vraag 'nee' zou kunnen luiden, wist je vast wel. Ik moest bij je vraag in ieder geval meteen aan de 'Bulo Burti Boubou' denken. 

George Sangster
 ·  31 januari 2021  21:10, gewijzigd 31 januari 2021  21:55

Ik denk dat je gelijk hebt. Het impliceert wel dat er heel jonge, valide soorten kunnen zijn waarbij de verschillen in verenkleed zo'n simpele basis hebben (e.g. Bonte Kraai) dat je, als je er maar één exemplaar van hebt, eigenlijk niet kunt vaststellen dat je te maken hebt met een valide soort.

Ik moest zelf o.a. aan Canarische Zwarte Scholekster denken. Er zijn meerdere exemplaren bekend. Hun mtDNA bleek onlangs (nagenoeg) identiek te zijn aan dat van onze Scholekster, maar is het dus een kleurvariant van Scholekster? Of kan het toch een jonge, valide soort zijn? Er zijn valide soorten zwarte scholeksters (bachmani, moquini, fuliginosus); sommige scholekstersoorten verschillen ook nauwelijks in mtDNA (unicolor, ostralegus, chathamensis, finschi); en het is wel toevallig dat die zwarte individuen allemaal van Lanzarote, Fuerteventura en hun satelliet-eilandjes kwamen.

Harvey's foto van een melanistische Koolmees deed mij denken aan een soort in Nieuw-Guinea die er best veel op lijkt. Sericornis nigroviridis, is op basis van zijn verenkleed in de jaren '60 beschreven als een nieuwe soort maar is later op basis van maten ontmaskerd als een melanistische Sericornis perspicillatus.

Rob van Bemmelen
 ·  31 januari 2021  22:21

Bedankt Gert, leuke recensie. Je schreef onder andere:

"Soms zijn het zelfs ook prachtige beesten, die op z’n minst een plaatjesboek verdienen en liever nog wat duiding van de verschillende namen en oorzaken van deze aberraties. Zo’n boek is er nu dus."

Wat me nog niet helemaal duidelijk is: is het echt 'alleen' een plaatjesboek, of is het meer? Waar ik bijvoorbeeld benieuwd naar ben, zijn antwoorden op vragen als: hebben alle soorten dezelfde kans op een bepaalde afwijking of komt het bij bepaalde soorten vaker voor (en waarom dan)? Wat zijn de gevolgen voor 'n individu met een kleurafwijking? Vaak wordt aangenomen dat kleurafwijkingen de overlevingskansen voor een vogel in gevaar brengen, maar is dit ooit onderzocht? Komen dit type vragen ook aan bod?

George Sangster
 ·  31 januari 2021  23:21

Rob,

Bij sommige Pacifische Acrocephalus soorten (met ongetwijfeld piepkleine populaties) hebben veel individuen leucisme (A. vaughani, A. taiti en A. rimitarae).

Holyoak, DT 1978. Variable albinism of flight feathers as an adaptation for recognition of individual birds in some Polynesian populations of Acrocephalus warblers. Ardea 66: 112- 117.

In een kleine populatie Grote Karekieten deden de leucistische vogels het ongeveer even goed als niet-leucistische vogels.

Bensch, S, Hansson, B, Hasselquist, D & Nielsen, B 2000. Partial albinism in a semi‐isolated population of Great Reed Warblers. Hereditas 133: 167-170.

Jan Hein van Steenis
 ·  1 februari 2021  12:39

Ik ben het met George eens dat de Canarische Zwarte Scholekster wel erg makkelijk tot "melanistische" Scholekster is gedegradeerd... al zijn de scholeksters al haast net zo goed in het veranderen in zwarte vormen als Bananaquits!

Hall's Greenbul wordt nu als melanistische Little Greenbul beschouwd (als extra voorbeeld).

Naast de Pacifische karekieten zijn ook de bijna uitgestorven Pomarhea-monarchen en de helemaal uitgestorven Lord Howe Swamphen voorbeelden van vogels met vaak voorkomende kleurafwijkingen naar het bleke spectrum.

Rob van Bemmelen
 ·  1 februari 2021  13:47

Bedankt George en JH, leuke voorbeelden. Maar worden dit soort vragen nou in het boek besproken?

Harvey van Diek
 ·  4 februari 2021  10:33

@Gert, jongen, wat weet je het toch weer goed te verwoorden. Veel dank (en als het weer mag, krijg je een dikke knuffel)...

Welkom allemaal in mijn wondere wereld met voorliefde voor afwijkingen. Heb je zelf ook zo'n afwijking gefotografeerd, mail die dan naar mij. Liefst voorzien van opnameplaats en -datum, dat rubriceert voor mij het makkelijkst. Hartelijk dank!

Harvey van Diek
 ·  4 februari 2021  12:20

@Rob, uiteraard komen de overlevingskansen van afwijkend gekleurde vogels aan bod. Wat blijkt: alleen een pure albino redt het niet in de natuur (want slecht zicht en op die manier een makkelijke prooi voor katten en andere rovers), maar alle andere mutanten redden het prima. Sterker nog, in het boek staat ook beschreven dat er bij diverse soorten variëteiten zijn ontstaan, die prima naast de nominaatvorm kunnen overleven.

Jan Hein van Steenis
 ·  8 februari 2021  16:11

En nog een leuk voorbeeld van een soort die vermoedelijk beschreven is op basis van een melanistisch exemplaar: Hooded Seedeater.