Scarlet-banded Barbet; enigmatische endeem van Noord-Peru

8 September 2015 · 8280 × bekeken

De pas in 1996 ontdekte en in 2000 beschreven Scarlet-banded Barbet behoort tot de "most wanted" soorten op de lijst van veel vogelaars. Niet in de laatste plaats vanwege het feit, dat de vogel op de voorkant van de "Birds of Peru" vogelgids prijkt. Dan Lane en Dr. John O'Neill van de Louisiana State University ontdekten deze soort bij toeval tijdens een expeditie naar Cerro Cinco Puntas in Noord-Peru. Opmerkelijk was dat het om een middelgrote vogel ging (19.5 cm), die opvallend geel, rood, zwart en wit gekleurd was en dat hij relatief makkelijk te observeren was. De soort komt slechts voor in regenwoud op enkele geïsoleerde bergkammen oostelijk van de Andes tussen de 1300 en 1550 meter tussen de Huallaga- en Ucayali-rivieren. Het kleine ontoegankelijke verspreidingsgebied is ongetwijfeld de reden geweest dat de soort tot dan toe niet opgemerkt was.

Sinds de ontdekking kon men de vogel slechts te zien krijgen door deel te nemen aan een door Barry Walker georganiseerde trekking van een week. Pas enkele jaren geleden werd een toegankelijkere plek bij het plaatsje Flor de Cafe, beter bekend als Plataforma, gevonden.
Vanuit Bellavista, nabij Tarapoto, kan het nu tussen de zes uur en drie dagen duren (in de regentijd) om deze plaats, 80 kilometer verderop gelegen, te bereiken. Toen Starling Reizen vorig jaar een reis naar Noord-Peru inclusief een driedaags bezoek aan de Scarlet-banded Barbet site voor een heel schappelijke prijs aanbood, was de keuze snel gemaakt .

Na al prachtige "target species" als Long-whiskered Owlet, Pale-billed en Ochre-fronted Antpittas gezien te hebben, begon op 12 augustus het avontuur over de "Highway to Hell". De avond voor ons vertrek naar Plataforma regende het behoorlijk dus werd de spanning of we er zouden geraken flink opgevoerd! De eerste 24 kilometer van de laatste 38 vielen relatief mee, maar de laatste 14 kilometers zouden twee uur in beslag nemen inclusief enkele stops om de auto's uit de modder te krijgen.

Op weg naar de Scarlet-banded Barbet (Lieven de Temmerman)

De weg naar de Scarlet-banded Barbet (Hans Westerlaken)
Rijden over de 'Highway to Hell' ... (Hans Westerlaken)

Na inkwartieren in het "basic but cleane" hotel in Plataforma, eigenlijk Flor de Cafe geheten, liepen we met de lokale gids, Carlos Altamirano, het pad op richting de plaatsen waar de Scarlet-banded Barbets zich in steeds mindere mate op zouden moeten houden. Was de weg naar Plataforma in deplorable staat, het looppad, dat kapot gelopen was door paarden en waarbij de modder soms tot over de laarzen reikte, was fysiek ook erg zwaar.
De eerste middag lukte het niet de vogel in beeld te krijgen, ondanks het feit dat de gids hem dacht te horen. Hij was nogal zeker van zijn zaak aangaande het gaan zien van de vogel en tijdens het avondeten werd gewed over het tijdstip, dat de vogel de volgende dag gezien zou worden.

Na de volgende ochtend enkele uren gezocht te hebben, verplaatsten we ons rond 8:30 uur naar de laatste back-up plaats van de gids. Hier zou het moeten gaan gebeuren! Na nog een half uur zoeken, zakte de moraal wat in toen er op de zekere stek nog steeds geen vogel te zien was en doemden visioen van het missen van de soort op. Dat was Tropical Birding ook al eens overkomen ... Bovendien was de plek een mengelmoes van enkele grote bomen, een treurige, net ontboste helling en nog wat goed bos aan de andere kant; niet direct de omgeving waarin je een dergelijke mooie barbet zou verwachten.

Het was Toon Spanhove, die de verlossende woorden sprak: "Ik zie de Barbet!". Gelukkig stond ik naast hem en kon direct meegenieten. Enkele anderen moesten wachten tot hij zich nogmaals vertoonde, maar tenslotte werden de vogels (drie of vier) door iedereen prachtig gezien.

Scarlet-banded Barbet (Lieven de Temmerman) Scarlet-banded Barbet Capito wallacei, Plataforma, Peru (Lieven de Temmerman)

Van links naar rechts, David Van den Schoor, Wouter de Smedt, Rudy Lenaerts, Wim Wisse, Gido Davidse, Lieven de Temmerman, Hans Westerlaken, Toon Spanhove, Carlos Altamirano en Jan Arras (foto: Chauffeur Julio)

Over hoe het verder zal gaan met het voortbestaan van de soort, de populatie wordt tussen de 299 en 1500 vogels geschat, valt slechts te gissen. De voortgaande ontbossing en de recente olievondsten in het gebied beloven niet veel goeds en hopelijk zullen er initiatieven genomen worden om het uitsterven van deze prachtige vogel af te wenden.

Net ontboste helling (Hans Westerlaken)

Hans Westerlaken

Discussie

Ben Wielstra
· 11 September 2015 17:27

Top! Barbets regeren!

Willem-Pier Vellinga
· 11 September 2015 23:08

Aardig verhaal, maar bij lange na niet zo leuk als dat van Todd Mark die een jarenlange zoektocht naar een tweede locatie voor dit beest in Plataforma kon afsluiten.

Lieven De Temmerman
· 12 September 2015 09:09, gewijzigd 12 September 2015 10:35

Iedere heug zijn meug zeker? Hoeveel laaglanders hebben al nieuwe soorten gevonden / ontdekt? Er kruipt vaak veel tijd in, en die hebben we vaak (helaas) niet. Laat me daar nog 5 maanden rondlopen en ik loop met plezier de hele Rio Abiseo af, of de oostkant van de Sira, maar dan ben ik wel mijn relatie, voogdij en carriere kwijt ;-) Voor vogelkijkers met een voltijdse job, die zoveel mogelijk soorten willen zien, loont het gewoon niet om off-the-beaten track te gaan. Als je je specialiseert in een land / streek, ja, dan kan het. Maar als je alles wil zien en je bent een beetje cynisch, kan je gewoon maar hopen dat ze daar snel overal een gladde asfaltweg doorheen trekken, en dat je er net bent op het moment dat het bos gedecimeerd is, maar de vogels zich nog even staande houden in de laatste boom. Helaas is dat ook hier het geval, behalve dat gladde asfalt. Maar zelfs dat zal er binnen 10 jaar wel liggen: de financiering geraakt wel rond als de koffieprijzen goed blijven. Nét op die plekken waar ik een beetje (echt maar een heel klein beetje, vergeleken met vele anderen)avontuur heb beleefd (bvb. Long-whiskered Owlet bij La Esperanza), heb ik achteraf het gevoel dat het vooral veel tijdsinvestering was die later niet nodig bleek (Long-whiskered Owlet zit nu bij wijze van spreken langs de weg, toen nog 5 uur wandelen + bush-wacking op een helling van 60 graden). Het loont met andere woorden (helaas!) niet of nauwelijks... Trouwens, Todd Mark's verhaal was aardig geweest, als hij een verhaal had geschreven... Bij mijn weten is het eerst een tijd stil gehouden. Mocht ik daar zijn, dan stond er een week later een stukje in DB ;-) (toen ik Purple-backed Sunbeam ging kijken, stond er een maand later een verslag online met praktische info, en sedertdien pakt haast iedereen die mee in N-Peru)

Willem-Pier Vellinga
· 12 September 2015 20:14

hoi Lieven, je werd niet aangevallen hoor. Inderdaad, ieder zijn ding. Maar in een verhaal over de Barbet bij Plataforma mag Todd's naam gewoon echt niet ontbreken :-) En echt stilgehouden is het niet, alleen de locatie, tijdelijk. Er waren heel snel vogelaars oa. met Barry. Zie ook discussies hier, met commentaar van Todd: http://www.xeno-canto.org... en http://www.xeno-canto.org.... Groet! WP

Lieven De Temmerman
· 12 September 2015 23:06, gewijzigd 13 October 2015 22:49

Ik geloof wel dat Todd's verhaal een pak leuker was, maar mijn punt was: waar is dat verhaal? Ik heb bijlange na niet zo een leuke ontdekkingen gedaan, maar telkens ik iets zag wat ook maar een beetje de moeite was, heb ik eerst-en-vooral het nieuws zo snel mogelijk verspreid (sharing is caring!), bvb toen ik een range extensie had van Guianan Gnatcatcher in Mitu (verslag binnen weken, artikeltje in Cotinga een jaar later). Bij Todd zie ik alles waar ik allergisch van word: stilhouden (al dan niet met de beste bedoelingen, namelijk schrijven van een artikel), vervolgens is het geweten door iemand die er commercieel voordeel kan uithalen (Barry Walker), en als het bos bijna gekapt is en de vogel bijna gaan vliegen, weet de rest er ook van (en dan is het bijna vijgen na Pasen). Dus een tip aan die schrijvers van potentieel fantastische verhalen: spread the word, en schrijf dan die paper die jaren aansleept... ;-)

Willem-Pier Vellinga
· 12 September 2015 23:12

Lieven, je was er nu ook met een tour operator?

Lieven De Temmerman
· 13 September 2015 09:06, gewijzigd 13 September 2015 09:56

fully independent maar toevallig samen daar, maar op zich is dat niet zo relevant (je komt de grootste malloten tegen in de meest veraf gelegen plaatsen ;-) ). Relevant blijft voor mij om snel een verslagje te schrijven (zoals Hans nu), zo krijg je andere vogelaars enthousiast. Ik wacht nog op Todd's veel-leukere-verslag (een beetje zoals ik wacht op Slender-billed Curlew) ;-)

Willem-Pier Vellinga
· 13 September 2015 10:19

Ah! op de een of andere manier dacht ik dat jij het verhaal had geschreven. Nu snap ik het weer Lieven. Dunbekwulp haha, point taken. Maar Todd heeft wel eens wat opgeschreven zoals je ongetwijfeld weet. Ik herinner me een pakkende foto van een vastgespijkerde Yellow-browed Toucanet bijvoorbeeld. Ik zal eens vragen hoe het ermee staat. In de tussentijd, als je nog eens in die buurt bent, moet je bij de gidsen maar eens vragen naar verhalen over "El gringo loco" :-)

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.