2011 was alweer het zesde jaar dat Pterodroma Adventures pelagische tochten organiseerde op de Noordzee. Het vaarschema was ambitieuzer dan ooit. Zo hebben we maar liefst twee meerdaagse tochten gevaren, één in september en één in oktober. Het weer liet dit jaar slechts één dagtocht toe, in november.

Voorop het schip. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 17 oktober 2011 (Martijn de Jonge)

Pterodroma Adventures' bestudering van het zeeleven werpt haar vruchten af: we weten de meest populaire plekjes op de Noordzee te vinden, de chum-o-mators and chum-o-matrices* mixen onweerstaanbare cocktails en er is zelfs een ringproject gestart!

Chef Wouter. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Rob Koelman)

Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis Northern Fulmar. In het net. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Rob Koelman)

De resultaten van de tochten van 2011 jaar liegen er weer niet om; elke vaart wisten we een leuke set soorten bij elkaar te sprokkelen die het prestigieuze label 'zeevogel' waardig zijn. De fotografen zijn lekker los gegaan zodat we nog steeds na kunnen genieten.

Jan-van-Gent Morus bassanus Northern Gannet. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Peter Soer)

Chumvechten. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Luc Hoogenstein)

De dankzij het chum vergaarde meeuwenwolk achter de boot moet constant nauwlettend in de gaten gehouden worden, want er kan elk moment als uit het niets iets tussen opduiken. Iedere tocht hadden we een Vorkstaartmeeuw te pakken en twee trips werden we zelfs langdurig door deze fantastische soort vergezeld.

Vorkstaartmeeuw Xema sabini Sabine's Gull. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 17 oktober 2011 (Martijn de Jonge)

Kleinste Jager Stercorarius longicaudus Long-tailed Skua jagend achter Stormmeeuw Larus canus Mew Gull. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Luc Hoogenstein)

Hoewel het niet lukte de 'big four' tijdens een enkele tocht af te vinken zagen we wel alle vier de jagers dit jaar. Ronduit spectaculair was de fraaie lichte juveniele Kleinste Jager die zich uitgebreid liet bestuderen en uiteindelijk pal naast de boot op het water plofte. Ook hadden we op twee tochten langdurig rondhangende Middelste Jagers die op soms wel heel korte afstand (er is er zelfs één gevangen en geringd!) menig onfortuinlijke meeuw een draai om de oren gaf.

Kleinste Jager Stercorarius longicaudus Long-tailed Skua. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Peter Soer)

Middelste Jager Stercorarius pomarinus Pomarine Skua. Adult. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 17 oktober 2011 (Martijn de Jonge)

Tubenoses moet je echt wel verder op zee zoeken. Tijdens de Botney Cut tochten komen we altijd om in de vele honderden Noordse Stormvogels. Maar NoSto's: ze blijven mooi. Voor pijlen lijkt eerder in het seizoen beter: alleen in september zagen we Grauwe Pijlstormvogels. Die snuffelen altijd even aan het chum en zetten het regelmatig op een schrokken. Ze komen daarbij soms fraai dichtbij.

Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis Northern Fulmar. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Ricardo van Dijk)

Grauwe Pijlstormvogel Ardenna grisea Sooty Shearwater met Noordse Stormvogels Fulmarus glacialis Northern Fulmars. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Peter Soer)

Voor alkachtigen is het later in najaar jaar juist beter en hoef je weer niet zo ver de kust uit te gaan. (Nu ja, voor Papduiker zal het anders liggen, die staat voor 2012 op de planning.) Erg leuk en nog niet eerder tijdens een Pterodroma tocht waargenomen was de Kleine Alk. Meteen maar liefst drie!

Alken Alca torda Razorbills. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 6 november 2011 (Oscar Balm)

Kleine Alk Alle alle Little Auk. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 6 november 2011 (Oscar Balm)

Op beide Botney Cut tochten hadden we Rosse Franjepoten, vier in totaal. Het is echt wel even wat anders om die diertjes op volle zee tegen te komen: ze zijn veel beweeglijker dan die vermoeide kustvogels. In september hadden we ook een driftig foeragerend Vaal Stormvogeltje. Die worden maar heel weinig op pelagics gezien. Het is nog een hele kunst om de boot langs dit soort zigzag soorten te leggen, maar de mensen van De Dageraad raken er bedreven in!

Vaal Stormvogeltje Oceanodroma leucorhoa Leach's Storm Petrel. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 16 september 2011 (Jan Dekker)

Rosse Franjepoot Phalaropus fulicarius Red Phalarope Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 17 oktober 2011 (Martijn de Jonge)

VAARSCHEMA 2012:

+ Zo 22 april (7:30 - 15:00) - Dagtocht Noordzee vanuit Den Helder
+ Zo 6 mei (18:00) - Wo 9 mei (6:00) - Klaverbank en Doggersbank vanuit Lauwersoog
+ Do 6 sept (18:00) - Za 8 sept (6:00 uur) - Botney Cut Experience IV vanuit Lauwersoog
+ Do 27 sept (18:00 uur) - Za 29 sept (6:00 uur) - Botney Cut Experience V vanuit Lauwersoog
+ Zo 7 okt (8:30 - 16:00 uur) - Dagtocht Noordzee vanuit Den Helder
+ Zo 21 okt (8:30 - 16:00 uur) - Dagtocht Noordzee vanuit Den Helder
+ Zo 18 nov (8:30 - 16:00 uur) - Dagtocht Noordzee vanuit Den Helder

Kijk op www.pterodroma.com voor meer details!

Middelste Jager Stercorarius pomarinus Pomarine Skua. Juveniel. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 6 november 2011 (Maarten Immerzeel)

Achterop het schip. Noordzee tijdens Pterodroma tocht, 17 oktober 2011 (Martijn de Jonge)

Het Pterodroma team:
Rob van Bemmelen
Albert van den Ende
Leo Stegeman
Sander Lagerveld
Wouter Teunissen
Ben Wielstra

*Wij zijn nog op zoek naar meer enthousiaste chummers om het Pterodroma team te versterken. Heb je interesse, laat het ons weten!

En in 2013 de eerste cursus pelagisch tuinieren?