Vogels van de Pier
3 november 2020 · Jip Louwe Kooijmans · 4453 × bekeken
Jelle van der Helm, Dick Groenendijk & Roy Slaterus, 2020. Vogels van de pier. ISBN: 9789056155490. Uitgeverij Bornmeer Noordboek. 168 pagina’s. Prijs: € 24,90.
Het is misschien wel de lelijkste plek van ons land. Maar wie er nog nooit geweest is, kan zichzelf als vogelaar niet serieus nemen. Het gaat over de magische, bijna mythische, Zuidpier van IJmuiden. Ver voor internet en zelfs voor het bestaan van de Dutch Birding Vogellijn lag een vogellogboek op de bar van strandpaviljoen Zuidpier. Tussen flauwe opmerkingen over trekvogels en rukwindjes, las je hierin de waarnemingen van andere vogelaars. Vervolgens stapte je vol verwachting de pier op, met de hoop om iets daarvan ook zelf te zien. Nu is er een echt boek over de vogels van de pier.
In de monding van het Noordzeekanaal, tussen Wijk aan Zee in het noorden, IJmuiderslag in het zuiden en het sluizencomplex in het oosten, zijn in de loop der jaren ruim 300 vogelsoorten waargenomen. Van bijna al deze soorten is een of meer foto’s op genomen. Deze foto’s spreken boekdelen. De kleine karekiet zit niet op een rietstengel, de Fitis zit niet in een wilgje en de Sperwer zit niet op een pas buitgemaakte Turkse Tortel. Op de foto’s in dit boek zitten de meeste vogels op een van de verweerde betonblokken waaruit de pier is opgebouwd. Bij de samenstellers hadden foto’s gemaakt op de Noord- of Zuidpier een streepje voor, omdat die juist zo sprekend zijn voor het unieke vogelen in dit gebied. Wat een goede keuze! Bij elke soort staat een kort begeleidend tekstje. Hierin staat de status van de desbetreffende soort in vijf categorieën van algemeen tot dwaalgast. Algemeen is gedefinieerd als ‘eenvoudig te vinden; een aanzienlijk deel van het jaar talrijk aanwezig’ en dwaalgast als ‘extreem zeldzaam, ook landelijk een grote zeldzaamheid’. Hiermee is het boek vooral een fotoalbum en geen lokale avifauna. Dit voelt een beetje als een gemiste kans. Voor een gebied waar al zo lang, zo veel vogelaars komen die hun waarnemingen vastleggen, moet het toch mogelijk zijn om beter onderbouwde informatie te geven. Een simpel stafdiagram met het kwantitatieve jaarverloop of een tijdsbalkje met de presentie per maand had het boek meer diepgang gegeven. Dat was niet moeilijk geweest, gezien de goede gevulde bronnen die er voor dit boek worden genoemd, waaronder waarneming.nl, trektellen.nl, dutchbirding.nl en de eerder genoemde oude logboeken.
Maar de foto’s bieden genoeg ogentroost om daar niet te lang bij stil te staan. Sommige karakteristieke Zuidpiervogels hebben een dubbele pagina met een iets langere tekst. Dit geldt voor Roodkeelduiker, Jan-van-gent, Kuifaalscholver, Eider, Oeverpieper, Steenloper, Paarse Strandloper, Sneeuwgors en verrassend genoeg ook Kleine Burgemeester. Dit zijn de mooiste pagina’s van het boek. Tussen de soortbeschrijvingen door besteden de auteurs ook aandacht aan enkele specifieke aspecten van het vogelen op de pieren zoals de voor- en najaarstrek, verstoring door de mens en natuurlijk het weer, want ‘in IJmuiden kan het flink spoken’. De foto van de Noordpier bij storm op 29 oktober 2017 is een van de meest treffende beelden. Het boek nodigde mij ook uit om terug te bladeren in mijn eigen oude aantekeningen. Op 23 oktober 2011 schrijf ik ‘alweer een topdag in IJmuiden!’. In ‘Vogels van de pier’ staan maar liefst vijf foto’s van die bewuste dag. Terwijl er keuze was uit 43 jaar fotomateriaal. De oudste foto is van de Bonapartes Strandloper die 1977 aanwezig was op de Noordpier. Net als in het ware leven zelf is niet elke bladzijde van dit fotoalbum gevuld met vrolijk stemmende aha-erlebnissen. Hier-en-daar wordt de lezer geconfronteerd met een pijnlijke dip. Ik zal u de details besparen.
Vogels van de pier geeft dagen lang bladerplezier en is een must-have voor elke vogelaar die regelmatig een bezoek brengt aan de enige echte pier; de Zuidpier van IJmuiden.
Jip Louwe Kooijmans
Discussie
Dick Groenendijk
·
8 november 2020 14:15
Leuk dat het boek hier aandacht krijgt! Ik krijg van veel lokale bewoners (de meest heel nadrukkelijk geen vogelaars!) die het boek hebben aangeschaft, de reactie dat ze verrast zijn door de grote diversiteit van 'hun stukje strand, pier en haven'.
Justin Jansen
·
8 november 2020 15:28
Prachtig boek Dick! Mooie foto's. En leuk om het oude logboek weer eens terug te zien, dat was altijd wel een momentje om erin te bladeren.
David Uit de Weerd
·
8 november 2020 20:36
Prachtplek waar ik helaas tegenwoordig niet meer kom. Nog steeds jammer dat die Siberische Grijze Ruiter uiteindelijk niet twitchbaar was... Ik mocht daar als 16-jarige met OV en liftend de fraaie Stofjes tussen de kop van beide pieren zien. Inclusief Vorkstaartmeeuw en Rosse Frapo. Wat een dag was dat toen, die 22e september 1990!
Job van Ameron
·
9 november 2020 07:53
Memorabele prachtplek inderdaad! Vroeger met de trein naar Ijmuiden en dan wandelend naar de pier, waar we eerst langs paviljoen en het notitieboek liepen. En inderdaad 22 september 1990, wat een uitzonderlijke dag.
Jan Hein van Steenis
·
9 november 2020 12:58
Het feit dat het boek "Vogels van de Pier" heet, weerspiegelt mooi wat het boekje "Vogeltochten in de Lage Landen" uit 1985 schrijft: "De Noordpier kan eveneens interessant zijn."
Ik kwam er toen ik in Leiden woonde met enige regelmaat. Mijn laatste bezoek was om Stippelzegge te twitchen bij het Kennemermeer: bleek er ook nog eens een leuke embargosoort te bloeien!
Jelle Scharringa
·
9 november 2020 17:36
Ben benieuwd naar het boek. In mijn "jeugd" kwam ik er meerdere jaren bijna iedere maandag in het najaar, met trein en bus. Ik heb ooit het eerste twitchbare Stormvogeltje daar gevonden en Arnoud zijn eerste Vorkstaartmeeuw aangereikt. Vanaf het aanleggen van die vreselijke nieuwe haven aan begin van de Zuidpier was voor mij de lol er af.
Max Berlijn
·
10 november 2020 13:59, gewijzigd 14 november 2020 00:21
Jelle nog bedankt, de dag erna ben ik terug geweest samen met o.a. wijlen Oscar Endtz. Jan van der Laan kreeg toen een vishaak in zijn kin (opmerkelijk zonder verdere schade). Oscar gooide toen het visgerei in zee van desbetreffende visser.... Mooie plek met veel herinneringen, 2x een stofjes influx, mijn eerste Dougalls Stern ontdekt door Lammert van der Veen, Kleine Kokmeeuw (de 2de), Oosterse Zwarte Roodstaart door Laurens, Ross Meeuw (eerste echte massatwitch) en zo veel meer maar ook mijn ergste misser; de Harlekijneend 😢.
Jelle Scharringa
·
10 november 2020 14:10
En een Bultrug op 20 meter, horen spuiten!!
Bernd de Bruijn
·
12 november 2020 14:40
Leuke recensie Jip! Nostalgie.... met trein uit Wageningen en dan bus 82 vanaf Sloterdijk. Eerste kennismaking met veel zee- en kustvogels, het strandpaviljoen, een Kuifleeuw waar je altijd op kon rekenen, de onvergetelijke Ross' meeuw twitch, met al rennend een dobberende Rosse franjepoot...
Wim Wiegant
·
12 november 2020 17:39, gewijzigd 12 november 2020 17:39
Het is een heel leuk boek! Luchtig geschreven, met prachtige foto's, die ook geweldige herinneringen oproepen (Geelsnavelduiker, Harlekijneend, Ross' Meeuw, Kleine Kokmeeuw), en ook 'leuke' pijnpunten, als Kleine Kokmeeuw (niet zo pijnlijk meer na de tweede, ook op de Zuidpier) , Brilgrasmus (dagje te laat) en de Siberische Grijze Ruiter.
Ik mis alleen de Vale Woestijnvink ...!
Wim Wiegant
·
12 november 2020 18:07, gewijzigd 12 november 2020 18:14
Ik zie ineens nog iets. Er staat geen foto van een Grauwe Pijlstormvogel in...!
Ik was ooit (ik kan de datum in mijn dagboek niet vinden, ergens 1995 - 2003, denk ik) samen met Frank Bos en Aart Vink op de Zuidpier aan het lopen, zegt ineens een soort gids van een clubje "liefhebbers": "kijk, twee Grote Jagers" ! Na een blik van 0,5 sec roep ik meteen: het zijn twee Grauwe Pijlstormvogels ...!, op ongeveer 50 m afstand rustig langsvliegend. Tegenwoordig zou een dergelijke waarneming door half Katwijk, en door andere jeugdige -modern geoutillieerde- vogelaars, meteen mooi zijn vastgelegd. Dat was toen helaas niet zo...!
Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.