en profil, (Marijn Hoogteijling)

Pluspunten 
+ Enorm lichtsterk
+ Vlijmscherp tot aan de rand
+ Hoog contrast
+ Heldere, levendige kleuren
+ Geen kleurranden
Minpunten 
- Gewicht
- Prijs

Dankzij de vriendelijke medewerking van importeur Benel BV kon ik enkele weken geleden de nieuwe, grote telescoop van Kowa testen: de TSN 99A. Ik houd er niets aan over behalve de lol en de kick van de test van een gloednieuw product. Hieronder mijn praktische bevindingen als vogelaar, zonder wetenschappelijke testkaarten en metingen. Gewoon gebaseerd op wat ik ermee zag en hoe hij in het gebruik was. Sinds 2009 heb ik een Kowa TSN 883 die ik als referentie gebruik en waar ik nog steeds enorm van geniet. Toen de grootste van de Kowa-familie, maar nu dus het kleinere broertje. Mijn belangrijkste vraag: hoort de Kowa 99A op je vergelijkingslijstje te staan als je op zoek bent naar een telescoop?

Ik heb de 99A (A=angled, schuine inkijk) getest met het nieuwe 30-70 oculair (25-60x op de TSN 883 en 773). Dit oculair is gelijk aan het vorige model (25-60x) maar de schaalverdeling van de vergrotingsfactor is aangepast. Het beeldveld is ten opzichte van de oudere 20-60x flink groter en dat merk je. Alle maten (gewicht, blikveld etc.) kun je hier nalezen.

Klein stukje historie: hoewel Kowa voor vogelaars een bekende naam is, zie je in het veld veel vaker het andere groene merk. Zeker met telescopen doen de Japanners al lang mee en werd het onder vogelaars een begrip na de Olympische Spelen van 1964. Daar was de TS1 (TeleScope) de officiële scope bij de schietsport, maar hij bleek in het veld minstens zo bruikbaar. Sinds 1986 kwam er de toevoeging van Prominar voor de topmodellen bij: wat staat voor het gebruik van puur fluoriet kristallen lenzen. Hiermee gooide de TSN 823 in de jaren negentig al hele hoge ogen (TSN= TeleScope New). In 2006 introduceerden de Japanners de Kowa TSN 883 waar de reviewers nog enthousiaster over waren en een plek in de absolute top van de spotting scopes was een feit. Kowa is het enige merk dat puur fluoriet gebruikt. Andere merken noemen hun beste glas bijvoorbeeld HD (High Definition), ED of APO. In de loop der jaren werd de diameter van de frontlens van spottingscopes steeds groter en inmiddels heeft een ander merk al 115 mm doorsnee bereikt. Destijds was de 88mm van Kowa al groot met nu dus een broer met 99mm doorsnee.

Kowa Pure Fluorite Crystal

De doos, (Marijn Hoogteijling)

Daar komt het pakket binnen: een grote omdoos met nieuw design en daarin een zwarte doos met “Prominar” in reliëf gedrukt. Scope en oculair zijn verpakt in een soort fluwelen hoezen. Ziet er best gelikt uit. Als ik hem uitpak, oogt hij niet zo veel groter tot ik ‘m naast de 883 zet, dan zie je de 6 centimeter verschil in lengte duidelijk. Ook de grootte van de frontlens valt op: een lens met een diameter van 99mm heeft een 25% groter oppervlak dan die van 88mm.

Verder is het een “klassiek” model: een “body” met los, verwisselbaar oculair. Helaas niet beschikbaar voor de test, maar er is ook een nieuw 40x wide–oculair en diverse digiscope-accessoires. Kunnen wisselen van oculair vind ik zelf een voordeel: oculairen met vaste vergroting hebben een groter blikveld en zijn vaak lichtsterker, dan kun je in elk geval kiezen. De beschermende stay-on case ontbrak, maar is wel te koop.

de TSN 99A vergeleken met de TSN883, (Marijn Hoogteijling)

De eerste dingen die opvallen: de nieuwe look oogt modern en slank, de groene kleuren en vorm vertrouwd, hier en daar subtiel aangepast, bijvoorbeeld met een iets andere statiefvoet. De dop van het oculair is nu van hard plastic en sluit veel strakker: kleine verbetering, maar echt een pluspunt. Er zit ook een klein gaatje in zodat je ‘m met een draadje aan je oculair kan hangen waardoor hij minder snel kwijt kan raken. Nadeel is dat als het waait, dan wappert dat behoorlijk en dit komt het kijkcomfort niet ten goede. Wel gaaf dat de ontwerpers hebben geluisterd naar de gebruikerswensen. De dop van de frontlens valt er een beetje in, zodat het ontwerp ervan wat kleiner uitvalt. Verder zit alles op de bekende plekken

Kijken maar

De scope voelt meteen vertrouwd aan als je Kowa gewend bent: de plek van de dubbele focusknoppen is hetzelfde en de werking eveneens: vooraan de fijnafstelling, daarachter de snellere focus. Je hand ligt er natuurlijk op en met twee vingers voel je intuïtief aan welke focusrol je moet draaien en je weet ook precies wanneer je object scherp is. Als je daarna scant dan gebruik je vooral de fijnafstelling, deze werkt erg precies en zelfs als je handschoenen aan hebt.

De bouw voelt sterk aan: geen uitstekende delen, focus heeft geen speling en oculair zit met een bajonetsluiting stevig vast. Onder de lak vooral magnesium, ijzersterk en in de zomer wordt dit materiaal niet snel warm. Goed voor zo min mogelijk luchtrillingen, maar in de winter voelt het koud aan.

Als je deze scope voor het eerst gebruikt, dan voel je meteen dat je met iets heel bijzonders werkt: superscherp, hoog contrast, groot en comfortabel blikveld dat overal scherp is; prachtig! Kleuren komen prachtig en levendig over, zonder witte of blauwe zweem die ik elders wel eens zie. Elektriciteitsdraden blijven recht en scherp tot de rand, alle (kleur)overgangen zijn scherp gesneden en ik zie helemaal niets van kleurrandjes, een van de voordelen van het fluorietglas. Van een Grote Zilverreiger in een sappig groen weiland tot Kramsvogels die met iedere grotere vergroting van de zoom nog mooier worden en meer van hun prachtige kleuren laten zien. Ook is de scope van rand tot rand scherp. Ik dacht dat m’n 883 al top was, maar door de 99 oogt alles toch een tikje helderder. Scherpte lijkt niet te verschillen, maar het helderdere beeld oogt nóg frisser. In het donker de maan goed bekeken en ook dan verrast de helderheid weer. De dichtstbijzijnde scherpstelafstand is 6 meter.

en profil, (Marijn Hoogteijling)

Het voor mij nieuwe 30-70x oculair (25-60 x in de 883 en 773) is vergeleken met mijn 20-60x echt een enorme vooruitgang: ik schat dat het een ongeveer 25% groter beeld oplevert bij 30x en dus kijkt het veel comfortabeler. Ook op 70x is hij mooi scherp. In de schemer neemt de lichtsterkte, zoals gebruikelijk, iets af op de grootste vergroting. Verdraaien naar een andere vergroting gaat licht genoeg om ‘m vlot te verstellen en zwaar genoeg om de instelling niet per ongeluk te veranderen. Oké, met zo’n zoom is het de vraag of je nog een ander oculair nodig hebt, maar gelukkig passen de oudere oculairs van de 883/773 ook en neemt de vergroting iets toe (30x vast wordt bijvoorbeeld 35x op de 99 en is adembenemend mooi met een nog groter blikveld). Mijn bril houd ik altijd op en ook dan mis je niks, het hele veld is goed te zien. Uiteraard is de oculairrand in meerdere standen te draaien zodat je ook zonder bril comfortabel kijkt. Om het oculair te ontgrendelen druk je een knopje in en draai je hem linksom. Dit zit goed stevig vast, beetje een vacuümgevoel.

Frontview, (Marijn Hoogteijling)

De grote frontlenzen hebben natuurlijk als doel de scope lichtsterker te maken. Bij goed licht overdag zie je al dat de 883 nèt z’n meerdere moet erkennen in de 99. Dat merk je het meest als de lichtomstandigheden niet ideaal zijn: in de vroege ochtend en late middag/avond en dus precies zoals Kowa zelf zegt: “for those who arrive early and leave late”. Of als je in een donker bos of regenwoud staat of, zoals ik, in de mist kijkend naar Kleine Zwanen. Natuurlijk ook voor de digiscopers van belang die elk beetje extra licht altijd goed kunnen gebruiken.

Groter formaat en meer glas betekent helaas ook weer wat prijziger en zwaarder. Hij past wel precies in m’n standaardrugzak, dat valt mee. Waar ik wel aan moest wennen, is hoe je ‘m draagt (pas op met stoten) en de beste stand in de statiefkop. Het gewicht van 1810 gram voor de body is ca 300 gram zwaarder dan de 883, wat je op langere wandelingen gaat merken.

Kowa in de rugzak, (Marijn Hoogteijling)

Algemeen

Er is ook een body met rechte inkijk beschikbaar en ook het nieuwe 40x groothoek-oculair is op voorraad. Bestaande accessoires voor bijvoorbeeld digiscopen passen ook op de nieuwe oculairs en er volgen vast nog meer handige extra’s. De bestaande 1.6 extender past ook. De beschikbare beschermhoes ken ik niet uit de praktijk, maar van beelden op internet. Hij past op alle combinaties, inclusief extender en beschermt frontlens en oculair uitstekend. De case bestaat uit twee delen waardoor de focusknoppen en statiefgondel onbeschermd zijn. Ergens vind ik dat wel jammer, want bij de beschermhoes van de 883 zit daar een handige flap met klittenband waardoor dat deel droog blijft, ook tijdens het focussen. Echter, ik zie genoeg vogelaars die helemaal geen hoes gebruiken dus geen must en de scope is waterdicht en met stikstof gevuld. In Nederland heb je tien jaar garantie. Kan ik gelukkig niks over zeggen, want ik heb er nog geen beroep op hoeven doen.

Conclusie

Ben je op zoek naar een (andere) toptelescoop en dan zo lichtsterk mogelijk? Dan zou ik deze nieuwe topper zeker overwegen en uitproberen. Het antwoord op de vraag uit de eerste alinea is dus volmondig “ja”, want hij kan mee met het beste van het beste. Binnen Kowa valt de keus dan op de TSN 99 als de prijs en het gewicht geen bezwaar zijn of als je veel digiscoopt: je hebt dan een fantastische, ragscherpe, makkelijk te bedienen en superlichtsterke kwaliteitsscope in je bezit. Heb je echter al een TSN 883 in bezit, dan hoef je niet naar de winkel te rennen om ‘m te vervangen. Die scope is sowieso nog steeds een waardig alternatief. De adviesprijs van de TSN 99 bedraagt € 3.899 inclusief oculair en € 3.199 zonder. Dat is vrijwel hetzelfde als de adviesprijzen van de iets kleinere 95 mm-concurrentie. En voor wie het meeneemt in z’n overweging: Kowa is zo’n beetje het enige topmerk dat hun optiek niet met jacht associeert.