Seltene Vögel in Deutschland 2010. Deutsche Avifaunistische Kommission (red.) 2012. Dachverband Deutscher Avifaunisten, Münster. ISSN 2192-2620. Paperback, 72 pp.
Prijs € 9,80 (+ € 2,- verzendkosten).



Tot voor kort verschenen de jaarverslagen van de Duitse dwaalgastencommissie in het tijdschrift Limicola. Door allerlei oorzaken was hier de laatste jaren een beetje de klad in gekomen, maar inmiddels heeft deze commissie (Deutsche Avifaunistische Kommission, DAK) een doorstart gemaakt, en verscheen eind vorig jaar dit luxe uitgevoerde jaarverslag.

Vanuit Nederlands perspectief is het natuurlijk heel interessant om te zien wat er zoal bij onze oosterburen aan dwaalgasten opduikt, en wat dus eventueel ook bij ons 'kan'. Alleen al daarom is dit jaarverslag bijna verplichte kost voor de (meeste) begunstigers van de DBA.
Maar er is meer. Want naast een uitgebreid overzicht van aanvaarde (en afgewezen) gevallen van zeldzaamheden in 2010 (en soms eerder), bevat het een paar interessante artikelen over het voorkomen van een tweetal soorten in Duitsland. Toevallig zijn dit soorten die in Nederland geen beoordeelsoort meer zijn, namelijk Kleinst Waterhoen en Roodstuitzwaluw, en bij de oosterburen vreemd genoeg een stuk zeldzamer zijn dan hier te lande. Beide nemen echter ook in Duitsland toe de laatste jaren dus zullen ze waarschijnlijk over niet al te lange tijd van de lijst van beoordeelsoorten worden geschrapt. Over schrappen gesproken, het jaarverlag bevat verder nog een lijst van enkele tientallen soorten die niet zeldzaam genoeg (meer) zijn en dus niet meer hoeven worden voorgelegd aan de DAK.

Aan de andere kant staan in het eigenlijke verslag, dat natuurlijk het leeuwendeel van het boekje vormt, soorten vermeld die in Nederland (al lang) geen beoordeelsoort meer zijn. Vreemd is het bijvoorbeeld om te zien dat Noordse Pijlstormvogel, Pallas' Boszanger, Bladkoning, Roze Spreeuw en Roodkopklauwier er zo zeldzaam zijn, terwijl bijvoorbeeld die laatste soort er een voormalige broedvogel is. Dit nodigt uit om te speculeren dat in Duitsland wellicht niet genoeg vogelaars zijn om al deze soorten te vinden, want gezien de grootte van het land en een behoorlijke kustlijn met meerdere eilanden en een grote verscheidenheid aan biotopen moet er toch veel meer te 'halen' zijn. Daar staat tegenover dat je je af kunt vragen wat wij hier verkeerd doen; als je ziet dat men ten oosten van ons o.a. 28 Arendbuizerds, 24 Reuzenzwartkopmeeuwen en 50 Balkankwikstaarten heeft aanvaard.

Afgezien van deze geaccepteerde gevallen, bevat het jaarverslag nog drie bijlagen: ten eerste die waarin gevallen worden benoemd die resp. in categorie D (dus soorten die waarschijnlijk zijn ontsnapt of uitgezet, maar die ook in wilde staat op zouden kunnen duiken) en categorie E ('Sicherlich einen Käfig entflogen') zijn geplaatst. Hierin duidelijke twijfelgevallen als de bekende Kleine Topper die als sinds 2001 het drielandenpunt van Duitsland, Zwitserland en Frankrijk komt bezoeken, maar ook gevallen van (eenden)soorten die 'wij' in Nederland wellicht serieuzer zouden nemen. Dat niet iedere Scharelaar wild hoeft te zijn bewijst trouwens een vogel met kwekersring die daarom niet verder is gekomen is dan cat. E. Als laatste bijlage dan nog een overzicht van de afgewezen gevallen.

Dit geheel wordt trouwens behoorlijk verlevendigd met een keur aan (soms prachtige) foto's, waarbij vanuit ons perspectief vooral (een ziekelijk jaloersmakende) Reuzenzwartkopmeeuw, Sakervalk en Witkruintapuit erg leuk (zouden) zijn.
Kortom, goed dat dit jaaroverzicht nu weer regelmatig zal verschijnen en dat voor deze vorm is gekozen. Het zal jaarlijks worden gepubliceerd en het is mogelijk een abonnement te nemen, al zijn ze ook los te bestellen. Dat kan hier.

Gert Ottens