Dutch Patchwork Challenge 2024

Met het aanstormende voorjaar, en al een mooie trekdag op 2 maart, is het tijd voor een terugblik naar die vermaledijde februarimaand. In januari vertrokken veel local patchers enthousiast uit de startblokken en werden de algemene wintersoorten redelijk makkelijk opgerold. Dan begint echter het grote wachten op aankomst van vroege trekkers, zoals de Rode Wouw, Grote Lijster, Witte Kwikstaart en de Boomleeuwerik. Gerjon Gelling wist in zijn geliefde Westduinpark in februari al een vroege Bruine Kiekendief en Kleine Plevier binnen te harken. De progressie was op veel patches echter karig, maar de Dutch Patchwork Challenge is vooral een spel van hoop en verwachting. Dus na het lezen van dit blog, hup naar buiten! Overstelp ons met mooie verhalen over goede vondsten en verhalen over de doorbrekende lente op je patch via een mail naar PWC@dutchbirding.nl.

Beste ontdekking van de maand februari: Vikingmeeuw

In deze rubriek zetten we graag het licht op de ontdekker(s) van landelijke knallers die zij hebben ontdekt op hun local patch. In onze optiek was de ontdekking van een heuse Vikingmeeuw (een wat?) door Johan van ‘t Bosch de beste ontdekking deze maand, hoewel Diederik Kok met een nieuwe Amerikaanse Smient op zijn patch goed op weg is naar een heuse patch hattrick! Onderstaand verhaal van Johan illustreert dat het niet alleen maar patchgold is wat ons hart sneller doet kloppen.

Halve burgemeester van het Lloydkwartier

Als niet fanatieke patcher op een wat saaie stadspatch middenin Rotterdam, modder ik vaak maar wat aan. Mijn soortenlijst staat dit jaar pas op zo’n 40 soorten. Mijn hoogtepuntjes komen vaak voort uit leuk gedrag van algemene soorten, zoals bakkeleiende grote bonte spechten of gezamenlijk zingende koperwieken in het Euromastpark. En een enkele keer is er een leuke waarneming vanuit mijn huis of ontdek ik een toevallige passant in de patch. In februari bestonden die uit een zoogdier (Grijze Zeehond) en een dagvlinder (Grote Vos). Voor mij heel leuk, maar voor mijn ranking leverde het niets op. De Grijze Zeehond illustreert wel de potentie van deze patch, want door mijn patch stroomt de Maas. Als meeuwenliefhebber trek ik dan ook af en toe ten strijde met een paar zakken brood om te kijken of er wat leuks op af komt, zo ook op 23 februari. Na een wat langzame aanloop hingen een 2e en een 3e kalenderjaar Geelpootmeeuw tussen de meeuwen. Maar de grote schrik kwam van een volledig lichte eerste winter meeuw die opeens in de groep hing. Het zal toch niet…. Een burgemeester; daar doe je het natuurlijk voor. Helaas maakte een beter blik ook meteen duidelijk dat ik niet met de real deal te maken had. Formaat van een Grote Burgemeester, maar niet de bijpassende snavel. Ook was de kop wat meer zilvermeeuwig en de handpennen lieten net te veel donker zien. Veel andere dingen pasten echter wel op een Grote Burgemeester. Al met al een mooi beest, maar toch duidelijk net niet. De conclusie van meeuwensecondanten was Vikingmeeuw, hybride grote burgemeester x zilvermeeuw. Een halve burgemeester dus, maar wederom zéro points.

Vikingmeeuw, 23 februari, Rotterdam (Johan van ‘t Bosch)

Vikingmeeuw, 23 februari, Rotterdam (Johan van ‘t Bosch)

#Patchgold

De maand februari was vooral een maand om een aantal gaten in je jaarlijst op je patch in te vullen, maar er viel hier en daar ook daadwerkelijk een vreugdesprongetje te maken, getuige de input die jullie gaven via ons gedeelde scoreformulier. Op een aantal patches zijn al vroege Rode Wouwen en Kraanvogels gezien, anderen konden nog late wintergasten als Kleine Rietgans bijschrijven. Een langsvliegende adulte Kleine Burgemeester bij IJmuiden was ook een leuke ontdekking. Allemaal mooi en aardig, maar de rammer van de maand is zondermeer de Zwartkoprietzanger, pas de derde voor Nederland! Meer hierover in de rubriek Gemiste Kansen...

Leuke regioknallers kwamen in de vorm van Raven over Westkapelle en Castricum en in Beukenburg bij De Bilt zat pas de derde Middelste Bonte Specht ooit voor die patch, tot groot genoegen van de ‘Godfather’ van het vogelen op de vierkante kilometer, Hein Prinsen, voor wie het nog een patchlifer was. Hij vond hem helaas niet zelf, maar we vermoeden dat Hein wel een klein rondedansje heeft gemaakt.

Middelste Bonte Specht, De Bilt, 10 februari 2024 (Hein Prinsen)

Het aantal Roerdompen en Zeearenden geeft aan dat deze soorten het best goed doen en ze kleurden de dag van een aantal van jullie patch-diehards. De binnenlandvogelaars deden op hun patch ook goede zaken met juweeltjes als Roodkeelduiker, Roodhalsfuut, Rotgans en Middelste Zaagbek. Sterke vondsten en mooie punten, waarvoor de CoA-zaak van Bernd de Bruijn als voorbeeld mag dienen (zie verderop) om in aanmerking te kunnen komen voor extra punten.

Statistieken

In de top 10 van tot nu meest gemelde soorten vinden we uiteraard de huis-tuin-en-keuken-soorten met de Koolmees op plek 1 met een presentie op 338 patches (dat is dan tegelijk het aantal patches waarvoor jullie tot nu toe soorten hebben ingevoerd). Daarachter de Merel, Pimpelmees, Zwarte Kraai, Roodborst en de Vink, en op plek 8 vinden we bijvoorbeeld de Wilde Eend als meest wijdverbreide watervogel.

De soort die ikzelf, Vincent Stork, op mijn Texel patch nog mis, maar op 256 patches vrolijk langs de boomstammen omhoog kruipt, is de Boomkruiper. Wat is de algemeenste soort in deze lijst die jullie nog op jullie patch missen?

Als we naar beneden scrollen komen we wat leuke statistiekjes tegen die goed reflecteren welke soorten in Nederland aan een opmars bezig zijn en welke, voorheen algemene, soorten op veel van jullie patches steeds lastiger worden. De IJsvogel had een goede winter en is op 201 patches waargenomen. De Cetti's Zanger komt daar al aardig bij in de buurt met 142 patches. Hoewel we de winter nog maar nauwelijks achter ons hebben gelaten zijn al op 134 patches Ooievaars gemeld. De Pontische Meeuw is meer gemeld dan Grote Mantelmeeuw op respectievelijk 128 en 118 patches.

De Ringmus is met 70 patches maar op iets meer plekken present dan de Zeearend die op 65 patches werd opgemerkt. Een andere akkersoort in zwaar weer, de Patrijs, is op slechts 17 patches gezien.

Dat februari goed is voor de eerste noordwaartse bewegingen illustreren soorten als Rode Wouw en Zwartkopmeeuw. De eerste ging van 2 naar 32 patches en de tweede van 5 naar 29. Dat beeld zal in maart alleen maar voortzetten.

Aanwinsten voor onze gemeenschappelijke DPWC2024-lijst waren er ook: Steppekiekendief, Oehoe, Bonte Kraai, Dwerggans, Zomertaling, Siberische Taling, Blauwvleugeltaling, Kleine Topper, Kwak, Ruigpootbuizerd, Kleine Plevier, IJsgors en Dwerggors. Van de knallers als die talingen verwachten we uiteraard de sterke verhalen en documentatie (of waren het twitches en dus heel zware gemiste kansen?).

Gemiste kansen

Op 28 februari werd een zingende Kleine Karekiet gemeld naast de Grebbedijk in de gemeente Rhenen. De dag erna werd deze vogel ontmaskerd als Zwartkoprietzanger door enkele oplettende vogelaars, o.a. Reinoud Vermoolen die even ‘off patch’ was, maar die wellicht de opmerking bij de 2e Nederlandse vogel op Dutch Avifauna nog ‘top of mind’ had. Helaas voor Niels Gilissen, kon hij de soort alleen maar bijschrijven op zijn patch-lijst van de Blauwe Kamer en moest hij de 10 zelfontdekpunten aan z’n neus voorbij laten gaan. Evengoed een soort om in te lijsten; zo'n zeldzaamheid willen we allemaal wel op onze patch, Niels!

Eerste vogelaars schuiven aan bij de Zwartkoprietzanger bij de Grebbedijk (Maurice van Veen)

Een andere gemiste kans in februari kwam in de vorm van een Dwerggors, die Noud van den Berg (niet te verwarren met ABvdB, de George Baker-lookalike patcher uit Santpoort) op 17 februari ontdekte op slechts 700 m buiten zijn patch bij Lith in Noord-Brabant. Een fraaie ontdekking en een pluim voor Noud dat hij z’n patch van 2,2 km2 daarna niet alsnog heeft opgeschaald naar de 3 km2!

Court of Appeal besluiten

Het was een rustig maandje voor het CoA gerechtshof. Het zal de stilte voor de storm zijn, want het voorjaar zit er nu echt aan te komen! Terugkijkend op februari hebben we local patcher Bernd de Bruijn kunnen verblijden met een extra punt voor de Roodkeelduiker die op 16 februari over het Nijkerkernauw vloog en door Bernd fraai is gedocumenteerd. Zoals Bernd zelf aangaf was dit pas de vijfde waarneming voor deze locatie in de afgelopen 25 jaar. Dat was voor ons reden om deze waarneming op te waarderen naar 3 punten (en dus ook nog 3 extra ontdekpunten voor Bernd).

Het CoA geeft hierbij alvast te kennen dat voor de Kraanvogel geen extra punten worden toegekend.

We zien dat een aantal enthousiastelingen ook dode vogels (o.a. papegaaiduiker) meetellen, misschien een ‘foutje’ omdat die wel in waarneming.nl worden meegeteld? Het is nog niet eerder gecommuniceerd, maar het spreekt voor zich dat dode vogels, ringvangsten en alleen digitaal waargenomen vogels (b.v. nocmiggen, wildcamera’s) niet meetellen. Ook het claimen van ontdekpunten voor andermans ontdekkingen in jouw patch is not done.

DPWC Ranking

Omdat nog lang niet iedereen braaf zijn totalen heeft doorgegeven, beperken we dit mooie item dit keer tot een Top 3 per provincie; wie gaat aan kop in welke provincie? (NB: voor Flevoland, Limburg en Groningen niet genoeg scores binnengekregen). Onderstaande tabel is gebaseerd op de scores die via het gedeelde scoreformulier zijn doorgegeven (stand 6 maart) en per provincie gesorteerd op de ontdekpunten. Mocht jouw toppatch in dit overzicht ontbreken, geef je totalen aan ons door!

DPWC Verhalen uit het veld

Er zijn voor de maand februari bij ons geen nieuwe verhalen binnengekomen. Schroom niet om je #patchgold te verzilveren met een bijdrage in het DPWC Blog! Dit soort verhalen zijn een fijne stimulans voor alle patchers om ook in hun patch op zoek te gaan naar dergelijke krenten. Voor inspiratie kun je ook terecht op onderstaande b/vlogs van deelnemers aan de DPWC. We vernemen graag op pwc@dutchbirding.nl of nog meer deelnemers hun patch avonturen elders delen.

Blog Willem Bosma, patch Beetsterzwaag
Blog Ezra Mandemaker, patch Noordduinen Noordwijk
Vlog Folkert Jan Hoogstra, patch Onlanden
Blog Wouter van der Ham, patch Zeist
Site Vincent Hart, patch Brien

Vincent Stork, Rob van Bemmelen, Hein Prinsen, Vincent Hart, Martijn Renders, Ben Gaxiola, & Maurice van Veen