Zaterdag 22 januari 2022. Voor de vierde keer deze winter hoopte ondergetekende (Bastiaan) naar de kust van Zuid-Holland, op Goeree af te reizen. Deze keer samen met collega’s David Hess en Pim Godschalk, uit Brabant en de oostkant van de Betuwe. Voor het eerst had ik me er bij neergelegd om lekker, ontspannen een dagje te vogelen zonder een target te stellen in de vorm van een zeldzaamheid. We hadden één target, weliswaar laag ingezet, om 80 vogelsoorten deze dag waar te nemen. We startten de dag voor zonsopkomst bij vogelkijkpunt TIJ aan het Haringvliet. Een Cetti’s Zanger, Waterral en een groepje Goudvinken waren leuke binnenkomers. We streepten in de hut een aardig lijstje eenden weg, maar konden de Amerikaanse Smient niet vinden, omdat de bewuste groep Smienten wel heel erg ver op het water lag.

Gezellig pratend vervolgden we onze weg terug naar de auto, om naar onze volgende stop te gaan, de haven van Stellendam. We hadden een boodschappentas vol brood meegenomen, om meeuwen te lokken bij de visafslag, met een kleine hoop op de geringde Wit-Russische Pontische Meeuw (HC230). Een half uurtje voeren leverde een mix van Kokmeeuwen en Zilvermeeuwen met een handjevol Grote Mantelmeeuwen en Stormmeeuwen op. We besloten om de rest van het brood te bewaren voor de Brouwersdam, om daar wat meeuwen (het liefst met ringen) te scoren. We vervolgden onze weg naar de andere kant van de haven om over de Kwade Hoek-Oost te kijken.

Bij het binnenrijden van de andere zijde twijfelden we nog of we eerst over het binnenwater gingen kijken voor Brilduikers, Tafeleend, Grote Zaagbek etc. óf eerst over de Kwade Hoek-Oost te kijken. We besloten het laatste te doen. Bij het oprijden over de hobbelige zwarte keitjes vlogen een Wulp en een paar kieviten op en viel mijn oog op een duiker bij de monding van de haven. De duiker lag op zijn zij te poetsen en dreef wat rondjes door het water. Het was op dit moment 09:51 uur. Ik zei: "hé, grappig, weer een Roodkeelduiker zeker, die hadden we hier de vorige keer ook!" En meteen daarna: "hé? Wat een beest joh! IJsduiker?" Nee, zal wel niet… eerst maar de algemene soorten uitsluiten. Al poetsend en zwemmend dreef de duiker wat meer naar ons toe, waardoor wij de tijd namen om het dier te fotograferen en te bekijken. Het was ondertussen 09:54 uur toen de duiker voor ons dreef en ik een digiscoopje maakte om het dier nader te bekijken en te determineren, want het zat me niet lekker. Met het verhaal van de Kortbekzeekoet bij Veere in mijn achterhoofd, die door meerdere mensen niet afgemaakt was en afgedaan was als gewone Zeekoet, had ik me sindsdien voorgenomen om bij twijfel alle kenmerken van een vogel te checken. Daarnaast zie ik ook niet elke dag duikers, dus was het tegelijk leerzaam om de kenmerken er even naast te leggen.

Bij het openslaan van de ANWB vogelgids paste het plaatje van een onvolwassen Geelsnavelduiker één op één op de vogel op de foto, maar ik bladerde meteen door naar Roodkeelduiker, die zwemt immers ook met z’n snavel omhoog en een juveniel beest kan ook wat vlekkerig zijn op de hals. Maar binnen één seconde was ik weer terug op de bladzijde van de Geelsnavelduiker. Pim die over mijn schouder meekeek zag de overeenkomst ook. "Hé? Dit lijkt wel heel erg op het beest wat wij ook zien!!" Tijdens het bladeren ging mijn adrenaline al wat harder en ik kreeg het nog net voor elkaar om een zinnige regel te typen in de appgroep van Delta Birding, met het laatste beetje twijfel of ik het wel goed zag!? Het was ondertussen 10:00 uur. Binnen 10 seconden werd bevestigd dat we inderdaad naar een Geelsnavelduiker stonden te kijken!! Het lukte zelfs nog om een locatienaam en pinnetje te sturen, terwijl de adrenaline steeds harder begon te stromen. Tot ik op een gegeven moment mezelf niet meer kon inhouden en schreeuwde: "JONGENS WE HEBBEN EEN GEELSNAVELDUIKER ONTDEKT!! YES! YES!"

Toen ik weer een beetje bijgekomen was, zag ik verderop nog twee vogelaars staan die net waren aangekomen en in de richting van de Geelsnavelduiker keken. Ik probeerde hen nog te attenderen, maar het was te ver weg. Achteraf bleken dit Ken en Esther Kraaijeveld te zijn, die onafhankelijk van ons (een paar minuten later 😉) ook de Geelsnavelduiker hadden gevonden en gedetermineerd. Dit schreef Ken:

"In de ochtend van 22 januari waren Esther en ik onderweg naar Goeree voor een dagje vogelen. Na het terugvinden van de Bastaardarend een week eerder zat de stemming er lekker in. We stonden op scherp, vonden we zelf. Eerste stop was de buitenhaven van Stellendam waar zo af en toe Paarse Strandloper werd gemeld, een soort die nog ontbreekt op onze Goeree-lijst en die verrassend lastig blijkt op de Goereese kant van de Brouwersdam. Dan maar eens kijken of we hier meer geluk zouden hebben. We parkeerden aan het begin van het piertje met het plan om de waterkant langs te lopen. Een eerste scan richting de monding van de haven leverde een grote duiker op. Dat kon wel eens een IJsduiker zijn! Snel de scoop erop. En toen werd alles geel voor mijn ogen. Een onmiskenbare Geelsnavelduiker zwom met een vaartje de haven in. Weer consternatie, net als vorige week. Esther belde George Tanis (de Goereese 'masterfinder', die ergens op de punt van de Kwade Hoek bleek te lopen). Ondertussen worstelde ik met telescoop, statief, fototoestel en telefoon om ondanks de adrenaline-vibraties iets van een bewijsplaatje in de verschillende appgroepen te krijgen. Terwijl ik daarmee bezig was steeg een luid gebrul op uit een groepje vogelaars dat halverwege de pier de haven in stond te kijken. "Ha mooi, ze zien hem ook - en schatten het op waarde in," dacht ik. Pas toen het me gelukt was het nieuws wereldkundig te maken, realiseerde ik me wat er gebeurd was. Die jongens hadden een foto (een echte, niet zo'n vies telefoonplaatje als van ons) in de Delta-appgroep gezet met de vraag of ze hun ogen mochten geloven en het om een Geelsnavelduiker ging. Het fiat dat ze daar kregen moest tot de ontlading hebben geleid. Ik geloof dat ze ons nog op de vogel probeerden te attenderen, maar we hadden geen tijd. De Geelsnavelduiker zwom inmiddels steeds verder de haven in en zou vanaf de steigers veel beter te zien moeten zijn. Snel achteraan dus. De rest is geschiedenis, al is het met de Paarse Strandloper helaas weer niks geworden."

Het was ondertussen 10:07 uur toen Dirk van Straalen mij belde, na de felicitaties hoorde ik aan het geluid door de telefoon dat hij al onderweg was. En dat was ook zo, hij was onderweg naar de Waddenzee om vogels te tellen met Pim Wolf en vertelde doodleuk dat hij zo even langskwam… met het vliegtuig. Om 10:14 uur zien we een vliegtuigje uit het zuiden naderen, dat moest hem zijn. Dirk hing alweer aan de telefoon voor een paar aanwijzingen. Bij het vijfde rondje zagen de mannen de duiker zwemmen en was het voor hen +1, zij konden met een gerust hart aan het werk!

Het vliegtuigje met Dirk en Pim, waarbij Dirk achter het raam net zichtbaar is. Stellendam, 22 januari 2022 (Bastiaan van de Wetering)

Ondertussen stroomde de haven vol met vogelaars en waren wij een beetje bekomen van de adrenaline. De vogel zat ondertussen aan de andere zijde van de haven en wij vervolgden onze route, we moesten immers de Kwade Hoek nog checken. De hele dag kwamen appjes en belletjes van bevriende vogelaars binnen. Al die enthousiaste reacties, het feit dat bijna 800 man de vogel heeft kunnen waarnemen en alle prachtige foto’s die gemaakt zijn, maakt het tot een onvergetelijke dag! Geelsnavelduiker, man man wat een klapper!

Bastiaan van de Wetering & Ken Kraaijeveld

Geelsnavelduiker Gavia adamsii, Stellendam, 22 januari 2022 (Lennart Verheuvel)

Nawoord

Deze 43e Geelsnavelduiker voor Nederland bleek helaas in niet al te beste conditie. Hoewel de vogel op de eerste dag nog wel actief dook en zelfs prooien (krabben) bemachtigde, was het feit dat hij de kant op kroop al geen goed teken. Op zondag 23 januari was hij nog aanwezig maar leek zijn conditie verslechterd, waarbij hij langdurig op de kant lag, met de kop in de veren. Op maandag was de vogel spoorloos. De kans dat hij de nacht heeft overleefd lijkt klein.