Sperwergrasmus

Sylvia nisoria · Barred Warbler

Sperwergrasmus · Sylvia nisoria · 11-09-2014 · Arnoud B van den Berg

Datum	11 September 2014
Locatie	Vrs Van Lennep, Bloemendaal, Kennemerduinen
Fotograaf	Arnoud B van den Berg
Bekeken	7696 ×
	1cy; 22nd at this locality since 21/09/2014. Alweer de 22e in 3 weken op deze plek, exclusief 3+ veldwaarnemingen en 7 terugvangsten: dan te bedenken dat de soort 12 jaren geleden nog door de CDNA werd beoordeeld (en dat er toen dus nog gemiddeld minder dan 2 per jaar werden vastgesteld).

Discussie

Arnoud B van den Berg
· 11 September 2014 15:58

Typefout: de soort werd 22 jaren geleden nog beoordeeld, niet 12 jaren geleden.

Garry Bakker
· 11 September 2014 16:09, gewijzigd 11 September 2014 16:15

Wat direct de vraag oproept wat de sterkste reden is voor het verschil met vroeger: -een westwaartse areaaluitbreiding; -een sterke populatietoename van de soort; -een grotere inspanning van ringstations om deze soort middels afspelen van het geluid aan te trekken; -meer uren ringwerk in het kustgebied; -een toegenomen aantal veldvogelaars; -of een combinatie van deze factoren? Deze soort is bepaald niet (meer) te kwalificeren als dwaalgast, eerder als zeldzame doortrekker.

Frank van der Meer
· 11 September 2014 16:15

since 21/09/2014 = 21/08/2014?

Arnoud B van den Berg
· 11 September 2014 16:24, gewijzigd 11 September 2014 16:25

@Frank: inderdaad nog een typo... Het was vroeg vanmorgen. @Garry: schaarse doortrekker, lijkt me.

Garry Bakker
· 11 September 2014 16:35

@Arnoud: volgens de definitie in Avifauna van Nederland 2 komt dat neer op 501-2000 exemplaren in Nederland op doortrek. Wanneer je kijkt naar de lengte van de kustlijn en de weinige locaties waar wordt gevangen lijkt dat niet overdreven.

Max Berlijn
· 11 September 2014 16:59, gewijzigd 11 September 2014 17:02

En dan te bedenken dat ik ooit nog naar Terschelling ben geweest om er een te dippen. Op de video van mijn bruiloft, Aug 1991, hoor je een pieper in de kerk afgaan en Laan roepen "Sperwergrasmus zit er nog" (uiteindelijk mijn eerste op Texel najaar 1992, en op de zelfontdeklijst)...

Rinse van der Vliet
· 11 September 2014 17:12

Ik zou wel eens willen weten wat het verschil met elders is (ipv 'het verschil met vroeger'). Ik bedoel, 'Van Lennep' versus andere kustringstations. Het enige verschil dat me zo te binnen schiet is voorkeurshabitat bij Van L versus minder voorkeurshabitat bij andere kustringstations.

Diederik Kok
· 11 September 2014 17:32

Zou de mate waarin geluid van deze soort wordt afgespeeld ook een belangrijk verschillen kunnen zijn tussen de stations? (en zoals Garry suggereert ook een verschil tov vroeger) @ Arnoud, kun jij aangeven in welke mate Sperwergrasmus wordt afgespeeld? Toen ik laatst bij de bergfluiter stond had ik de indruk dat ik vrijwel continu flarden zang van deze soort vanaf de ringbaan kon opvangen.

Rinse van der Vliet
· 11 September 2014 17:51

Nee Diederik. Inspannig, methodes en technieken zijn vergelijkbaar. Maar je vraag was een grapje neem ik aan?

Arnoud B van den Berg
· 11 September 2014 18:10

@Diederik: op www.trektellen.nl nemen de ringers soms de moeite om te vermelden van welke soorten geluiden worden afgespeeld. Zie bijvoorbeeld op 6 september http://www.trektellen.nl/... . Die dag werden geluiden van een mooi setje dwaalgasten afgespeeld maar bijvoorbeeld niet van Sperwergrasmus of Zwartkop, terwijl van deze beide soorten toen wel respectievelijk 4 (!) en c 150 exemplaren werden gevangen.

Vincent van der Spek
· 12 September 2014 21:46, gewijzigd 12 September 2014 21:47

De resultaten op ringbanen hangen inderdaad mede/sterk samen met de geluiden die gedraaid worden en de inspanning, maar: sinds 2004 hebben we in Meijendel sperrie slechts in één jaar (2007) niet gevangen. Dit jaar is het ook (nog) niet gelukt, terwijl we zelfs exact dezelfde geluidsopname als Van Lennep gebruiken. Anderzijds hadden de Noord-Hollandse banen vorig jaar een ongelooflijk jaar voor Draaihals en wij niet. Dit jaar vangen wij er daar meer van dan ooit, terwijl het in NH een mager jaar is. Zeg het maar...

Norman Deans van Swelm
· 13 September 2014 02:24

Heeft alles te maken met het weer. Lees om te beginnen Fair Isle and its birds en Southeastern rarities on Fair Isle van Kenneth Williamson en Weather and Bird Behaviour van Norman Elkins

Jelle Scharringa
· 13 September 2014 10:36

Vroeger waren er veel minder waarnemers. In het najaar bleven de Waddeneilanden zeer slecht gedekt en liepen we er af en toe met een man of 3 op Texel of Terschelling. Toch hadden we tussen 1977 en 1982 al een 5-tal Sperwergrasmussen en mijn broer Kees had er nog een stuk meer. Nu wordt er onophoudelijk gevogeld op die eilanden.

Arnoud B van den Berg
· 13 September 2014 10:43

@Vincent: Inderdaad, een dag van 10 geringde Draaihalzen (zoals vorig jaar op 25/08) zit er voor Bloemendaal nu niet meer in (in 2013 22 vangsten, dit jaar slechts 5). @Rinse/Norman: Nu inspanning, methoden en technieken op kustringstations overeenkomen, blijven er inderdaad niet alleen subtiele verschillen in habitat over maar ook in migratie onder invloed van het weer en geografie. Dat laatste is verrassend want stations als Meijendel, AW, Bloemendaal en Castricum liggen zo dicht bij elkaar dat je met name voor nachttrekkers geen grote plaatselijke verschillen in aantallen zou verwachten.

Norman Deans van Swelm
· 13 September 2014 14:02

Wolken zijn vaak spelbreker. Een gesloten wolkenband ten noorden van de wadden en er komt geen beest door. Zakt de wolkenband vervolgens net zuidelijk van de wadden en de eilanden stromen vol en wij hebben nog steeds niets. Wat er dan kan gebeuren is dat Goudhaantjes in oktober bij ons de hele maand ontbreken omdat ze vanaf de Wadden pal west naar Engeland vliegen als geillustreerd door een Goudhaantje dat ik het najaar daarvoor ringde en in het volgende najaar met wolkenband in Wales werd teruggemeld. De trek stopt nooit!

Johan Buckens
· 15 September 2014 21:03

@Garry: Een westwaartse areaaluitbreiding kan volgens mij niet de reden zijn. Ook al schuiven ze wat op richting westen, de normale trekrichting in het najaar is nog steeds ZO (vergelijk met Roodmus, schuift ook op naar het westen maar blijft in België in het najaar nog steeds zeer zeldzaam, zelfs geen enkele (aanvaarde) veldwaarneming in de laatste 20 jaar bij ons). Ik zou de verklaring eerder zoeken in fluctuaties in de populatie en/of een veranderlijk aandeel vogels die 'verkeerd' (W/ZW ipv ZO) vliegt. Aan de Belgische kust is het aantal vogelaars dat komt zoeken in de bosjes in het najaar afgenomen, tegenwoordig hooguit 10-15 man in het weekend, en een handvol zoekers tijdens de werkdag (vroeger vaak 20-30 man in het weekend). Ik heb niet de indruk dat er in normale jaren meer Sperwergrasmussen worden gevonden dan vroeger. De influx van 2010 en dit jaar is wel opvallend. In 2010 zijn er 17 Sperwergrasmussen gevonden in het veld te Zeebrugge-Heist (dit is een kuststrook van 3 km), een absoluut record, in 2009 was er b.v. maar eentje hier. Dit najaar staat de teller voorlopig op 10 vogels (door 5 waarnemers gevonden) in dit gebied. Hoeveel had je er in 2010, Arnoud?

Steven Wytema
· 15 September 2014 21:15

http://trektellen.nl/graf... 20 dus

Jan Hein van Steenis
· 15 September 2014 21:41

Ze nemen af in Nedersaksen, hoewel ze in Oost-Duitsland schijnen toe te nemen. Daar zijn de laatste blijkbaar eind augustus vertrokken (de adulte al in juli). Is er overigens wel eens een in West-Europa geringd exemplaar teruggemeld uit de broedgebieden, of vliegen ze allemaal de oceaan in (wat de afwezigheid van adulte vogels wel afdoende zou verklaren)?

Vincent van der Spek
· 17 September 2014 15:46

Om nog even op de voorkeurshabitattheorie terug te komen: Van Lennep heeft opvallend veel eigen terugvangsten in de dagen na het ringen. Dat zie ik op andere ringstations (vrijwel) nooit.

Arnoud B van den Berg
· 19 September 2014 08:42

Wellicht ten overvloede: gisteren opnieuw twee geringd op deze plek. Zie http://www.trektellen.nl/... .

Arnoud B van den Berg
· 30 September 2014 18:08

Vandaag alweer het 27e exemplaar sinds 21/08/2014 geringd op deze plek (Bloemendaal, Kennemerduinen). Zie http://www.trektellen.nl/...

Jan Hein van Steenis
· 30 September 2014 20:27

Maar nog steeds geen antwoord op mijn vraag!

Norman Deans van Swelm
· 30 September 2014 21:27

Zink meldde in 1973 2 terugmeldingen van in augustus op Helgoland geringde sperwergrasmussen, 1 in W.Italie de ander in Israel. Ik geloof niet dat ze op Helgoland broeden. Ik zag onlangs nog een foto van een ex aan boord van een schip voor de Engelse kust. Er zullen er vast wel in zee terecht komen maar dat geldt denk ik niet voor alle hierheen geblazen vogels. Er is overigens ook een melding van een in N.Italie geringde vogel die in Z.Engeland werd gevonden, ze kunnen dus ook daar vandaan komen. Hoe was het broedsucces in Italie dit jaar Jan Hein?

Jan Hein van Steenis
· 30 September 2014 22:23

Bedankt Norman. Ik heb geen idee over het broedsucces van de bigia padovana...

Norman Deans van Swelm
· 1 October 2014 12:29

nog even recentere informatie t/m 1997 werden er 1522 sperwergrasmussen in het UK geringd daar is nog 1 terugmelding bijgekomen van een in augustus geringde 1kj vogel die in februari daaraanvolgend in Macedonie werd teruggemeld. Het fenomeen sperwergrasmussen vindt parallel plaats met NW verplaatsingen van Zwartkoppen en Vuurgoudhaantje onder weersomstandigheden zoals die voor het eerst werden beschreven door Kenneth Williamson die de aankomst verklaarde van Southeastern rarities on Fair Isle. Onder dezelfde door hem beschreven omstandigheden werd een door ons in Ockenrode, Den Haag op 23 september geringde Zwartkop de volgende dag op Shetland teruggemeld (ca 1000 km in 1 nacht). De verklaring voor de forse aantallen sperwergrasmussen en vuurgoudhaantjes dit jaar is dat die weersomstandigheden zich dit jaar meer dan in andere jaren voordoen. Er is een Duitse onderzoeker geweest die een verband zag met het grote aantal vetbollen dat in Engeland in de winter wordt aangeboden. Het kan verkeren!

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.