Rob van Bemmelen
 ·  23 November 2020  14:55

Welk deel van de Grote Aalscholvers wordt als zodanig herkend (als je er überhaupt op let)? Over deze vraag en een antwoord daarop heb ik een artikeltje geschreven in Sula, het tijdschrift van de Nederlandse Zeevogelgroep (gratis te downloaden). Op grond van een vergelijking van GPA-verdelingen uit het broedgebied en van de sluizen van IJmuiden detecteerde ik ongeveer 27% van de carbo's... en miste ik dus de andere drie-kwart. Vergelijking met het totaal aantal aanwezige aalscholvers geeft aan dat ongeveer 8% van de Aalscholvers hier Grote betreft (gemiddeld!).

Geen zeldzaamheid dus! Dat wisten 'we' natuurlijk al een tijdje (sinds 2009 niet meer beoordeeld door de CDNA), maar desondanks is de ondersoort nog altijd 'rood' op waarneming.nl en mensen twitchen ze zelfs (Texel, Scheveningen...)...

Vraag blijft wel in hoeverre deze resultaten te extrapoleren zijn naar andere plekken in Nederland en hoe dit fluctueert gedurende het jaar. Mocht je dit dus boeiend vinden (onwaarschijnlijk, maar wie weet bestaan zulke mensen wel), zoek dan naar Grote Aalscholvers, meet de GPAs en tel het totaal aantal ali's. Dan kunnen we over een paar jaar wellicht een uitgebreider overzicht maken van het voorkomen van Grote Aalscholvers in Nederland.

Roef Mulder
 ·  23 November 2020  17:30

Leuk resultaat!

Bij dit onderwerp mag deze referentie natuurlijk niet ontbreken :-)

Rob van Bemmelen
 ·  23 November 2020  20:16

Ai... dat meesterwerk staat inderdaad niet in m'n literatuurlijst...

Arnoud B van den Berg
 ·  23 November 2020  21:00

Zo gebruik ik voor het determineren van Grote Aalscholver altijd de dubbele kleurenplaat van Killian Mullarney die in het hoofdstuk over aalscholvergeluiden van 'Catching the bug' (Constantine et al 2014) is te vinden.

Bert de Bruin
 ·  24 November 2020  05:36

In zuid-west Noorwegen hebben we het omgekeerde. Grote Aalscholver is het gewone kust-taxon, terwijl in het binnenland sinensis (of Middelste Aalscholver zoals die hier wordt genoemd) de zeldzamere of schaarsere verschijning is. De laatste wordt in toenemende mate gemeld en vooral op zoetwater in het binnenland...hoewel niet oninteressant, moet ik bekennen dat ik voor de meeste aalscholvers mijn kijker niet optil...

Dick Groenendijk
 ·  24 November 2020  09:10

Op de door Arnoud aangehaalde platen staat ook een afbeelding van Double-crested Cormorant in vergelijking met onvolwassen sinensis-aalscholvers. Het zou mooi zijn als het door Rob tot grote hoogte opgestuwde en aangewakkerde enthousiasme om naar aalscholvers te kijken, tot de vondst van een Geoorde Aalscholver leidt!

Fred Visscher
 ·  24 November 2020  10:25

Hier nog wat uitleg over deze Schollevaar soort. Wellicht staat hij/zij inmiddels al wel op Waarneming tussen de vele platen en is nooit opgemerkt.... ;-)

Jan Hein van Steenis
 ·  24 November 2020  10:27

Er was dit najaar een influx van Geoorde Aalscholvers op de Azoren, dus wie weet waar die uiteindelijk terechtkomen.

Geen visueel genoegen, zo'n onvolwassen Geoorde Aalscholver.

Arnoud B van den Berg
 ·  24 November 2020  13:37, gewijzigd 24 November 2020  15:43

Ben verbaasd over apathisch verveelde reacties als het om aalscholvers gaat. Vind het zelf in alle opzichten interessante vogels: indrukwekkend zowel qua geluiden, gedrag als uiterlijk. Met hiaten over het voorkomen (nu, dankzij Robs bijdrage, is er plaatselijk iets meer duidelijk voor IJmuiden). Anatomische en andere verschillen tussen nominaat carbo en sinensis geven een basis om ze zelfs als 'veldsoorten' te onderscheiden.

Max Berlijn
 ·  24 November 2020  14:05, gewijzigd 24 November 2020  14:07

Ik kan me de opwinding bij de eerste twitchbare Grote nog best herinneren maar inmiddels weten we meer?, en die Geoorde, ik kom er aan hoor, een held die hem vindt.

Rob van Bemmelen
 ·  24 November 2020  14:53

Mee eens, Arnoud. Het zijn hippe vogels!

De platen uit 'Catching the Bug' zijn erg mooi en instructief. Ook in het boekje 'Frontiers in birding' van Martin Garner & friends staat er een hoofdstukje over de herkenning. Deze bronnen leggen de GPA-kunst goed uit en geven nog wat info over ondersteunende kenmerken. In mijn Sula-stukje ga ik niet in op andere kenmerken dan de GPA, en ik zie ook niet heel veel mogelijkheden. De meest kansrijke is wellicht de suggestie in Garner et al dat sinensis sneller zou ruien dan carbo. Ik ga er van uit dat hij hier handpenrui bedoelt. Ik kan me voorstellen dat dit simpelweg een functie is van grootte (handpenrui duurt langer bij grotere vogels), maar misschien zit er wel meer in? Er is in ieder geval vrij makkelijk data van te verzamelen, omdat schollevaars natuurlijk vaak eindeloos hun vleugels laten zien.

Een ander ID-dingetje dat beter uitgezocht zou kunnen worden, is in hoeverre GPA veranderd met leeftijd.

Tenslotte, zoals Arnoud al lang geleden op dit forum een keer schreef: er is in Nederlandse kolonies is nog nauwelijks gekeken naar het voorkomen van carbo.

Jan Hein van Steenis
 ·  25 November 2020  19:26

En jawel hoor: vandaag een Geoorde Aalscholver in County Kerry, Ierland.

Rob van Bemmelen
 ·  26 November 2020  08:59

... een dag na dit ID stukje op birdguides.

Bert de Bruin
 ·  27 November 2020  05:53, gewijzigd 27 November 2020  06:04

@Arnoud, je hebt gelijk. Aalscholvers zijn leuke beesten en als je ze goed kan bekijken (vaak een probleem hier in Noorwegen) is het leuk om ze te kunnen determineren, zeker na het lezen van de literatuur. Maar ik vind het niet altijd even gemakkelijk om het precieze patroon van de GPA te bepalen...Hier heb je ook nog zoiets als norvegicus in het uiterste noorden van Noorwegen, maar daar weet ik niet erg veel van...

Arnoud B van den Berg
 ·  27 November 2020  12:56

In Nederland zal de determinatie met een foto recht van opzij bijna altijd wel lukken. Maar inderdaad is bij jou daar in Noord-Noorwegen de situatie weer anders met de genetisch sterk afwijkende carbo daar (norvegicus als mogelijke 'immigrant uit Azië', oftewel het 'derde taxon verwant aan Japanse Aalscholver capillatus'). Met het artikel erbij over herkenning van capillatus in Dutch Birding 21: 1-8, 1999, is dat misschien juist een extra motivatie om te zien welke kenmerken te gebruiken zijn?

Jan Hein van Steenis
 ·  2 December 2020  23:13

Foto's van de Geoorde Aalscholver uit Ierland. Niet moeilijk als je een heel klein beetje oplet!

Over "norvegicus" schreef ik zowaar hier al eens iets.

Soms is het best de moeite waard je door de zoekfuncties heen te worstelen! Ik hoef in elk geval niet van aalscholverapathie beschuldigd worden.