Dutch Birding jaargang 39 nummer 3, 2017

In februari 2012 verscheen het boek ‘Extremely rare birds in the Western Palearctic’ (Haas 2012), waarin alle dwaalgasten werden vermeld met minder dan 10 gevallen in het West-Palarctische gebied (WP; ‘sensu BWP’). Alle gevallen in 1800-2008 staan in het boek met volledige details; nagekomen meldingen van 1 januari 2009 tot 1 augustus 2010 werden zonder nadere details vermeld. Dit artikel biedt een update van Haas (2012) met alle gevallen en herzieningen van oudere gevallen vanaf 1 januari 2009.

In bijlage 1 in Haas (2012) stonden drie nagekomen nieuwe WP-soorten uit 2009-10 (Aziatische Koel Eudynamys scolopaceus, Afrikaanse Gaper Anastomus lamelligerus en Grijze Drongo Dicrurus leucophaeus); deze zijn inmiddels alle aanvaard. Er zijn 35 aanvullende nieuwe soorten vastgesteld, deels uit de periode voor 2009 (zie tabel 1). Door taxonomische veranderingen worden ook Westelijke Willet Tringa inornata, Amerikaanse Stormmeeuw Larus brachyrhynchus, Amerikaanse Grote Stern Sterna acuflavida en Stejnegers Roodborsttapuit Saxicola stejnegeri vermeld omdat deze taxa inmiddels soortstatus hebben. Noordelijke Klapekster Lanius borealis is ook gesplitst maar er zijn meer dan negen gevallen in de WP, dus deze soort is niet opgenomen. De 24 soorten in tabel 2 waren eind 2016 meer dan negen keer vastgesteld en vervallen daarom in toekomstige updates. Van drie soorten in Haas (2012) zijn de enige WP-gevallen onlangs herzien en afgewezen: Afrikaanse Palmgierzwaluw Cypsiurus parvus, Vorkstaartkoningstiran Tyrannus savana en Louisianawaterlijster Parkesia motacilla. Van twee soorten is vastgesteld dat ze regelmatig broeden binnen de grenzen van de WP en daarom vervallen bij toekomstige updates: Driebandplevier Charadrius tricolor (in Egypte vanaf 2009) en Dwergtjiftjaf Phylloscopus neglectus (in Irak vanaf 2011). Daarnaast is in 2012 in Egypte een kleine broedpopulatie van Chinese Woudaap Ixobrychus sinensis ontdekt. Tenslotte is Goudgele Nachtzwaluw Caprimulgus eximius in mei 2015 voor het eerst in de WP vastgesteld (Marokko) en waarschijnlijk broeden werd vastgesteld in maart-april 2016. 

In het overzicht staan 135 soorten opgenomen met: 1 gevallen sinds 1 januari 2009 (aantal gevallen, aantal individuen kan hoger zijn); 2 gevallen die nog niet in een jaarverslag waren gepubliceerd maar vooruitlopend waren vermeld in Haas (2012), nu met volledige verwijzingen; 3 (goed gedocumenteerde) meldingen tot eind 2016 die nog niet door de betrokken dwaalgastencommissie zijn aanvaard maar die voor de volledigheid zijn opgenomen (aangeduid met #); en 4 verwijzingen naar publicaties over de betreffende gevallen. De nummering sluit aan bij Haas (2012) waar het gevallen betreft die reeds in het boek zijn vermeld en aanvullende gevallen zijn dienovereenkomstig genummerd.

Marcel Haas, Karper 39, 1741 XX Schagen, Netherlands (zoodauma@gmail.com)

Op 22 juli 2015 werd een Bulwers Stormvogel Bulweria bulwerii verzwakt opgeraapt aan de oever van de Kressbachsee, Ellwangen, Baden-Württemberg, Duitsland. De vogel bleek in een zeer slechte conditie te zijn en stierf de dag na de vondst. De maten van de vogel duidden op een vrouwtje, wat bevestigd werd tijdens de sectie. De afmetingen zijn vergeleken met die van vogels van de Ilhas Desertas en de Azoren, en wijzen op een mogelijke herkomst van de Desertas. De vogel was ten minste in het tweede kalenderjaar. Het betrof het 14e geval buiten de broedgebieden en het eerste binnenlandgeval in de WP. Eerdere gevallen waren onder meer langs de kust van de Middellandse Zee in Frankrijk, Italië en Spanje. Van de achtste armpen (s8) werd een isotoopanalyse gedaan. De conclusie hiervan was dat de vogel overwinterde in het centrale deel van de Atlantische Oceaan. Hoe de Bulwers in Duitsland terecht kan zijn gekomen is onduidelijk. Er worden twee theorieën besproken: 1 de vogel is door een storm in Centraal-Europa terechtgekomen, en 2 het oriëntatiesysteem functioneerde niet goed waardoor hij verdwaalde. Omdat in juli 2015 geen zware stormen zijn geweest waardoor de vogel van koers kan zijn geraakt lijkt de tweede theorie een betere. Bijna de helft van alle Europese gevallen zijn in de periode kort voor het broedseizoen. Daarnaast zijn er gevallen in augustus, die kunnen worden toegeschreven aan vogels waarvan het broedseizoen mislukt is. De vogel van de Kressbachsee is gevonden tijdens het broedseizoen en had geen broedvlek. Dit duidt erop dat de vogel niet heeft gebroed, en behoorde tot het populatiedeel van onvolwassen vogels die nog niet broeden. Deze Bulwers behoort tot de meest extreme Duitse zeldzaamheden die qua bijzonderheid mogelijk wordt geëvenaard door het Wilsons Stormvogeltje Oceanites oceanicus dat op 5 oktober 1984 levend op straat werd gevonden in Geislingen/Steige, Baden-Württemberg. Ook die vogel overleed de volgende dag.

Andreas Hachenberg, Avifaunistische Kommission Baden-Württemberg, Sägemühlenstraße 10, 72072 Tübingen, Germany (Andreas.Hachenberg@t-online.de)

A first-summer male Blue Rock Thrush Monticola solitarius stayed on Vlieland, Friesland, the Netherlands, on 25-26 April 2017. On 26 April, it was last seen at c 10:15 on the eastern tip of the island, when it flew off high to the west. At c 14:15, it was relocated c 7 km to the west. This was the second record for the Netherlands; the first was on 20 September 2003. A presumed second calendar-year male hybrid Common x Blue Rock Thrush M saxatilis x solitarius stayed at Den Helder, Noord-Holland, on 11-14 April 2013. In central and north-western Europe, away from of its breeding range, Blue Rock Thrush is very rare with records in Belgium (one), Britain (seven), Finland (two), Hungary (one), Slovakia (thee), Romania (three) and Sweden (four). There are also vagrant records from Austria, Canary Islands and Madeira. There is a poorly documented report of four to six birds in Ukraine. Two well-documented records from Germany have been (re)placed into Category D/E and, apart from at least six accepted birds, three birds in Britain are considered (probable) escapes. See table 1 for all extralimital records in Europe.

Andries Zijlstra, De Feart 1, 9247 CK Ureterp, Nederland (andrieszijlstra.az@gmail.com)

Guus Jenniskens, Oranjestraat 35, 6881 SC Velp, Nederland (guusjenniskens@gmail.com)

Enno B Ebels, Joseph Haydnlaan 4, 3533 AE Utrecht, Nederland (ebels@wxs.nl)